KHÁM PHÁ LÀNG PLEI ỐP - NGÔI LÀNG GIỮA LÒNG THÀNH PHỐ PLEIKU

Nằm giữa lòng TP Pleiku - Gia Lai và tồn tại hơn 100 năm tuổi nhưng làng Plei Ốp vẫn giữ được những nét văn hóa độc đáo mang đậm đà bản sắc dân tộc. Hãy nghe Trần Thị Trà My (Gia Lai) một travel blogger nổi tiếng bật mí .

Khi những tia nắng đầu tiên len lỏi qua màn sương mỏng, tôi đặt chân đến làng Plei Ốp - ngôi làng văn hóa du lịch đầu tiên của thành phố Pleiku, Gia Lai. Đứng trước cổng làng, tôi như cảm nhận được một làn gió nhẹ mang theo hương vị của núi rừng và tiếng thì thầm của những câu chuyện cũ kỹ đang chạm khẽ vào lòng tôi. Plei Ốp không chỉ là một ngôi làng bình thường mà còn là nơi lưu giữ những di sản đầy sống động của vùng đất Tây Nguyên đầy nắng gió.

Lần đầu tiên đặt chân đến làng Plei Ốp, tôi như bước vào một miền đất đầy chất thơ và dấu ấn thời gian. Nằm e ấp giữa lòng phường Hoa Lư, thành phố Pleiku, Plei Ốp hiện ra trong mắt tôi như một viên ngọc quý, vừa mộc mạc vừa rực rỡ. Ngôi làng có bề dày gần một thế kỷ này không chỉ là nơi sinh sống của hơn 130 hộ gia đình người Jrai mà còn là kho tàng văn hóa sống động, là sợi dây gắn kết giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người và thiên nhiên. Khi tôi bước chân vào làng, cảm giác đầu tiên chính là sự yên bình bao trùm. Không có tiếng còi xe, không có sự vội vã, nơi đây như một khoảng trời riêng tách biệt hoàn toàn với nhịp sống xô bồ bên ngoài. Người dân trong làng tiếp đón tôi bằng những nụ cười chân chất, ánh mắt thân thiện làm tôi cảm nhận ngay được sự hiếu khách của con người Tây Nguyên.

Làng văn hóa du lịch Plei Ốp (Ảnh: sưu tầm).

1. Hành trình khám phá làng Plei Ốp

Tôi bắt đầu hành trình của mình từ cổng làng, nơi hiện lên ngôi nhà rông cao vút – biểu tượng linh thiêng và kiêu hãnh của buôn làng. Mái nhà rông tựa như ngọn giáo vươn lên trời cao, được xây dựng hoàn toàn từ những vật liệu tự nhiên. Tôi đứng lặng dưới tán mái vươn rộng, ngắm nhìn từng chi tiết gỗ, nứa được chế tác cẩn thận mà thầm khâm phục tài hoa của những người nghệ nhân. Nơi đây, tôi có cảm giác như từng hơi thở của núi rừng đều hội tụ lại, hòa quyện vào hồn người tạo nên một không gian đầy thiêng liêng.

Trước nhà rông là một khoảng sân rộng lớn, nơi diễn ra các lễ hội và nghi lễ truyền thống. Tôi nhìn cây nêu cao vút được dựng lên trang trọng, nghe kể về ý nghĩa của nó trong văn hóa Jrai – một biểu tượng của sự kết nối giữa con người và thế giới tâm linh. Những câu chuyện cổ tích, những điệu múa xoang hay tiếng cồng chiêng vang vọng nơi đây khiến tôi thấy mình như lạc vào một không gian huyền thoại, nơi mà thời gian dường như lắng đọng, chỉ để dành chỗ cho những giá trị văn hóa lâu đời.

Làng văn hóa du lịch Plei Ốp (Ảnh: sưu tầm).

Khi dạo quanh làng, tôi bị cuốn hút bởi những bức tượng gỗ mộc mạc nhưng đầy sức sống. Các bức tượng này khắc họa lại các hoạt động đời thường như săn bắn, múa hát, uống rượu cần hay làm rẫy. Chúng không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật mà còn là những câu chuyện sống động về cuộc sống và tín ngưỡng của người Jrai. Tôi được biết, trước đây tượng gỗ chỉ được làm để đặt tại nhà mồ, nơi tiễn đưa người đã khuất về với tổ tiên. Nhưng theo thời gian, những bức tượng này đã vượt ra khỏi ý nghĩa tín ngưỡng, trở thành một phần của không gian sống, là sứ giả văn hóa giúp du khách hiểu thêm về đời sống tinh thần phong phú của người dân nơi đây. Chạm tay vào từng thớ gỗ mát lạnh, tôi như cảm nhận được nhịp đập của văn hóa Jrai, vừa bình dị, vừa mãnh liệt.

Không chỉ cảnh vật, con người làng cũng để lại trong tôi những ấn tượng sâu sắc. Người dân nơi đây giản dị và hiếu khách, luôn sẵn sàng chào đón khách phương xa bằng những nụ cười chân thành và ánh mắt ấm áp. Trên những con đường nhỏ, tôi bắt gặp các cụ già đang thong thả kể chuyện làng, những người phụ nữ khéo léo đan lát bên hiên nhà hay những đứa trẻ nô đùa rộn rã trong tiếng cười.

Làng văn hóa du lịch Plei Ốp (Ảnh: sưu tầm).

2. Các hoạt động diễn ra tại làng Plei Ốp

Tôi cũng có dịp tham gia vào các hoạt động thường nhật của người dân. Cùng họ ra đồng trồng lúa, hái rau hay ngồi bên ché rượu cần, tôi cảm nhận được nhịp sống chậm rãi mà bình yên, khác xa với những ồn ào, hối hả của cuộc sống thành thị. Mỗi khoảnh khắc ở đây đều khiến tôi cảm thấy mình như trở thành một phần của làng, gần gũi và thân thương.

Điều khiến tôi không thể quên chính là giây phút lắng nghe những già làng chuyện. Giọng kể trầm ấm, đầy cảm xúc của họ như dòng chảy thời gian đưa tôi về với quá khứ, để hiểu hơn về lịch sử và những câu chuyện hào hùng của đồng bào nơi đây. Không chỉ dừng lại ở những câu chuyện, già làng còn dẫn tôi tham quan các làng nghề truyền thống. Tôi được tận mắt chứng kiến bàn tay khéo léo của các nghệ nhân khi dệt nên những tấm thổ cẩm rực rỡ sắc màu, khi đan lát những món đồ đầy tinh tế hay khi tạo ra những nhạc cụ dân tộc độc đáo. Từng chi tiết, từng sản phẩm đều thấm đẫm hơi thở của văn hóa Jrai, làm tôi không khỏi khâm phục sự tài hoa và lòng kiên trì của người dân nơi đây.

Thật may mắn khi chuyến đi của tôi lại trùng với một dịp lễ hội truyền thống. Âm thanh của tiếng cồng chiêng ngân vang khắp núi rừng, hòa quyện với tiếng cười nói rộn ràng của buôn làng, khiến không gian như sống động hơn bao giờ hết. Tôi đã hòa mình vào những điệu nhảy xoang truyền thống, cảm nhận từng nhịp bước, từng cái vỗ tay nhịp nhàng như nói lên niềm vui của cả cộng đồng. Ché rượu cần thơm ngọt được chuyền tay nhau, vị nồng nàn của rượu như lan tỏa trong lòng ngực, làm ấm lên từng cảm xúc trong tôi.

Giữa sân nhà rông, già làng kể cho tôi nghe về các lễ hội quan trọng của người Jrai, như lễ Pơ Thi – nghi lễ đưa tiễn người đã khuất về với tổ tiên, hay lễ hội mừng lúa mới – khoảnh khắc cả buôn làng tri ân đất trời và chào đón mùa màng bội thu. Tôi cảm nhận được sự thiêng liêng và sâu sắc trong từng lễ hội, nơi không chỉ là những nghi thức mà còn là sự kết nối chặt chẽ giữa con người với thiên nhiên và cộng đồng.

Làng văn hóa du lịch Plei Ốp (Ảnh: sưu tầm).

3. Các món ăn đặc sắc 

Bước chân đến làng văn hóa du lịch Plei Ốp, ngoài không gian văn hóa độc đáo, tôi còn bị cuốn hút bởi hương vị ẩm thực tuyệt vời nơi đây. Giữa bầu không khí mộc mạc và thanh bình của làng, những món ăn truyền thống lại càng làm chuyến đi của tôi thêm trọn vẹn. Đầu tiên phải kể đến món gà nướng cơm lam, một đặc sản mà chỉ cần nhắc đến đã khiến tôi không khỏi thèm thuồng. Gà được ướp bằng những gia vị đặc trưng của Tây Nguyên, rồi nướng vàng ươm trên than hồng. Mùi thơm của thịt gà quyện cùng vị béo bùi của cơm lam, được nướng chín mềm trong những ống nứa như chứa đựng cả tinh túy của núi rừng. Tôi không chỉ ăn, mà còn cảm nhận từng hương vị đậm đà như câu chuyện mà vùng đất này kể lại.

Ngoài ra, bữa ăn của tôi còn thêm phong phú với những món đặc sản khác như heo rừng nướng đậm đà, bò một nắng chấm muối kiến vàng chua cay lạ miệng, hay cá suối nướng ống lồ ô thơm lừng. Từng món ăn không chỉ hấp dẫn bởi hương vị mà còn bởi cách chế biến khéo léo, mang đậm dấu ấn của ẩm thực Tây Nguyên. Ngồi trong một nhà hàng mộc mạc giữa làng, thưởng thức những món ăn ngon và nghe câu chuyện kể về từng món từ người dân địa phương, tôi cảm nhận rõ ràng sự gắn bó sâu sắc giữa con người và thiên nhiên nơi đây. Ẩm thực không chỉ là để no bụng, mà còn là cách để tôi hiểu hơn về văn hóa, về tâm hồn của người Jrai – giản dị, chân thật nhưng đầy ấm áp.

Làng văn hóa du lịch Plei Ốp (Ảnh: sưu tầm).

Lời kết

Làng Plei Ốp không chỉ là một ngôi làng mà còn là một hành trình cảm xúc. Từng góc nhỏ, từng con người, từng nét văn hóa nơi đây đều mang lại cho tôi những trải nghiệm khó quên. Đó là sự ngưỡng mộ trước tài hoa của người Jrai, sự kính trọng trước những giá trị văn hóa mà họ đang gìn giữ và hơn hết là sự bình yên mà ngôi làng mang lại cho tâm hồn tôi. Rời làng, tôi mang theo không chỉ những hình ảnh đẹp đẽ mà còn cả tình yêu dành cho một mảnh đất giàu bản sắc văn hóa dân tộc. Plei Ốp không chỉ là điểm đến, mà còn là nơi để ta tìm lại chính mình trong sự tĩnh lặng và bình dị của cuộc sống. Tôi tin rằng, ai đã từng đặt chân đến đây đều sẽ lưu giữ một góc nhỏ Plei Ốp trong trái tim mình, như cách mà ngôi làng này giữ gìn và lan tỏa giá trị văn hóa của Tây Nguyên trong dòng chảy thời gian.

Trần Thị Trà My (Gia Lai)