Trải Nghiệm Đặc Sản Xôi Trứng Kiến – Hương Vị Dân Dã Của Ninh Bình

Xôi trứng kiến là một món đặc sản độc đáo của Ninh Bình, mang đậm hương vị dân dã và tinh hoa ẩm thực địa phương. Hãy nghe Ma Thị Hải Anh (Ninh Bình) một travel blogger nổi tiếng bật mí .

Xôi trứng kiến là một món ăn độc đáo được kết hợp giữa xôi nếp dẻo thơm và trứng kiến béo bùi. Món ăn này xuất hiện ở nhiều nơi, nhưng nổi tiếng nhất phải kể đến xôi trứng kiến của người Tày ở Ninh Bình. Trứng kiến được thu hoạch từ loài kiến nâu sống trên các dãy núi đá vôi, đặc biệt là vùng Nho Quan.

                                                                                                      Nguồn ảnh: sưu tầm

Giá của một đĩa xôi trứng kiến không hề rẻ, có nơi bán lên đến 100.000 đồng, cao gấp nhiều lần so với xôi thông thường. Đây thực sự là món ăn "sang chảnh", không phải ai cũng có cơ hội thưởng thức. Mặc dù vẻ ngoài có thể không quá bắt mắt và thậm chí hơi lạ lẫm, nhưng hương vị đặc biệt sẽ chinh phục những ai dám thử.

Ngoài hương vị hấp dẫn, trứng kiến còn được cho là có giá trị dinh dưỡng cao, tốt cho sức khỏe và sinh lực. Tuy nhiên, những người có tiền sử dị ứng với nhộng, ong hay côn trùng tương tự nên cẩn trọng khi thưởng thức. Dị ứng trứng kiến tuy hiếm gặp nhưng vẫn có thể xảy ra, gây ra những phản ứng không mong muốn. Vì vậy, trước khi thử món xôi trứng kiến, hãy cân nhắc tình trạng sức khỏe để đảm bảo trải nghiệm an toàn và trọn vẹn.

Xôi trứng kiến Ninh Bình là món ăn đặc sản chỉ có trong mùa xuân, từ tháng hai đến tháng tư âm lịch. Vào thời gian này, kiến nâu bắt đầu làm tổ và đẻ trứng, cung cấp nguyên liệu quý cho món ăn độc đáo. Do trứng kiến khó tìm, xôi trứng kiến trở nên hiếm hoi và được nhiều người săn đón. Nếu bạn muốn thưởng thức hương vị đặc biệt này, hãy ghé thăm Ninh Bình trong mùa trứng kiến.

                                                                                                      Nguồn ảnh: sưu tầm

Thu hoạch trứng kiến là một công việc đòi hỏi sự tinh tế và kinh nghiệm để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Người dân thường chọn những ngày nắng ráo để đi lấy trứng, tránh thời tiết ẩm ướt vì trứng dễ dính vào kiến mẹ và khó thu hoạch. Dụng cụ cần chuẩn bị bao gồm dao rựa, thúng, sàng và câu liêm. Khi vào rừng, họ tìm kiếm những tổ kiến có bề mặt nhẵn mịn, tròn căng - dấu hiệu của tổ nhiều trứng.

Khi đã xác định được tổ phù hợp, việc thu hoạch đòi hỏi kỹ thuật đặc biệt. Người thu hoạch dùng câu liêm kéo tổ xuống, sau đó xả ra thành từng mảng và đặt lên sàng có thúng kê bên dưới. Bằng cách gõ nhẹ sống dao vào sàng, trứng kiến và kiến mẹ sẽ rơi xuống thúng. Để loại bỏ kiến mẹ, họ đặt cành cây vào thúng để kiến bò lên, rồi nhẹ nhàng lấy cành cây ra ngoài. Quá trình này lặp lại cho đến khi chỉ còn lại trứng kiến trong thúng.

                                                                                                      Nguồn ảnh: sưu tầm

Một số kinh nghiệm quý báu khi thu hoạch là chọn những tổ kiến to, vỏ đen bạc và cành cây trĩu xuống vì nặng. Tổ kiến nâu thường được ưu tiên vì trứng của chúng to, thơm và béo hơn. Tránh lấy những tổ kiến đen nhẹ vì thường không có trứng bên trong.

Sau khi thu hoạch, trứng kiến cần được xử lý cẩn thận trước khi nấu. Trứng được đổ ra nơi thoáng mát để kiến mẹ còn sót lại tự bò ra ngoài. Nếu còn kiến mẹ bám chặt, có thể dùng lá cây nhẹ nhàng quệt để loại bỏ. Tiếp theo, trứng được rửa trong nước ấm, loại bỏ tạp chất và để ráo.

Mỡ gà được đun chảy, bỏ phần tóp và giữ lại mỡ nước. Hành củ thái lát, ướp với mỡ gà, dầu ăn và một ít nước mắm trong khoảng 15 phút. Phần hành này sau đó được chiên vàng trong mỡ gà nóng. Trứng kiến cũng được xào nhẹ với mỡ để dậy mùi thơm, sau đó gói trong lá chuối khô và hơ qua lửa.

Gạo nếp được vo sạch và ngâm từ 6 đến 8 tiếng với một chút muối hạt, sau đó để ráo. Khi nấu, gạo được hấp trong chõ, chú ý không nén quá chặt để hơi nước lan tỏa đều. Thời gian hấp xôi khoảng 30 đến 40 phút, trong lúc đó cần mở nắp nồi vài lần để lau hơi nước tích tụ.

                                                                                                      Nguồn ảnh: sưu tầm

Khi xôi chín, một nửa trứng kiến được rắc lên và trộn đều để hương vị hòa quyện. Xôi sau đó được múc ra lá chuối, rắc thêm phần trứng kiến còn lại cùng hành phi giòn rụm. Món xôi nên thưởng thức khi còn nóng để cảm nhận trọn vẹn vị dẻo thơm và béo ngậy.

Xôi trứng kiến mang đến trải nghiệm ẩm thực độc đáo với hương vị khó quên. Hạt trứng kiến nhỏ xíu khi nhai tạo cảm giác lép bép vui tai, kèm theo vị béo ngậy lan tỏa. Kết hợp với xôi nếp dẻo thơm và hành phi giòn tan, món ăn này chắc chắn sẽ làm hài lòng những thực khách khó tính nhất. Đây không chỉ là món ăn mà còn là nét văn hóa đặc sắc của vùng núi.

Nếu bạn muốn thưởng thức xôi trứng kiến đúng hương vị gốc, bạn nên đến xã Ngọc Lương, huyện Nho Quan. Dù không nằm gần các khu du lịch, nhưng nơi đây chính là cái nôi của món đặc sản này. Người dân địa phương chế biến xôi trứng kiến với sự tỉ mỉ và kinh nghiệm được truyền qua nhiều thế hệ. Ngoài ra, huyện Gia Viễn cũng nổi tiếng với những quán ăn ven đường phục vụ món xôi trứng kiến hấp dẫn. Hãy hỏi thăm người dân hoặc hướng dẫn viên để tìm đến những địa chỉ ngon và đáng tin cậy nhất.

                                                                                                      Nguồn ảnh: sưu tầm

Xôi trứng kiến là món ăn đặc sản chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn mỗi năm, mang lại trải nghiệm mới lạ và hấp dẫn cho những ai yêu thích ẩm thực. Nếu bạn có dịp đến Ninh Bình vào mùa xuân, hãy thử một lần thưởng thức món này để cảm nhận sự độc đáo trong hương vị và khám phá thêm nét đẹp văn hóa ẩm thực của vùng đất này. Tớ tin rằng, xôi trứng kiến sẽ khiến bạn phải nhớ mãi sau chuyến đi đấy!

Ma Thị Hải Anh (Ninh Bình)