VẺ ĐẸP MỘC MẠC CỦA CHÒI RẪY GIỮA NHỮNG CÁNG ĐỒNG

Những chiếc chòi rẫy nhỏ bé, khiêm nhường không chỉ là nơi gắn bó với nhịp sống hàng ngày mà còn là không gian hòa quyện giữa con người và thiên nhiên ở những cánh đồng Gia Lai. Hãy nghe Trần Thị Trà My (Gia Lai) một travel blogger nổi tiếng bật mí .

Trong mỗi rẫy của người đồng bào ở Gia Lai, hình ảnh những chiếc chòi nhỏ luôn hiện hữu như một phần không thể thiếu trong đời sống của họ. Đây không chỉ là nơi cất giữ nông sản sau mỗi mùa thu hoạch mà còn là nơi gắn bó mật thiết với cuộc sống lao động hằng ngày. Họ thường ở lại chòi rẫy để tiện chăm sóc cây trồng và bảo vệ thành quả lao động của mình. Mỗi lần nhìn những chiếc chòi mộc mạc ẩn mình giữa màu xanh của núi rừng, tôi không khỏi cảm phục sự gắn bó và trân trọng của họ với đất đai và cây lúa. 

Vẻ đẹp mộc mạc của chòi rẫy giữa những cánh đồng (Ảnh: sưu tầm).

Chòi rẫy được dựng nên từ những vật liệu giản dị như tranh, tre, nứa, lá mang dáng dấp của những ngôi nhà sàn thu nhỏ. Chòi có kích thước khiêm tốn, chiều ngang khoảng 1,5m, dài chừng 2m và cao chỉ tầm 2m. Những cây gỗ nhỏ được buộc chắc chắn bằng dây làm điểm tựa để lót sàn, sàn gỗ thô mộc nằm song song với mặt đất, gợi lên vẻ mộc mạc nhưng rất đỗi thân thương. Trước kia, mái chòi được lợp bằng tranh, nay đã thay bằng tôn để tiện lợi hơn cho cuộc sống thường ngày.

Chòi rẫy của người đồng bào nơi đây mang một nét đặc trưng rất riêng, phản ánh rõ ràng cuộc sống và văn hóa lao động. Có hai loại chòi rẫy phổ biến: chòi để ở và chòi nghỉ tạm. Chòi để ở thường được dựng chắc chắn, kín bốn mặt làm bằng tre hoặc nứa, có khóa cẩn thận để bảo vệ tài sản. Đây là nơi bà con cất giữ dụng cụ lao động sau mỗi ngày làm việc hay chứa đựng hoa màu khi chưa kịp mang về nhà. Loại chòi này mang ý nghĩa không chỉ là nơi trú ngụ tạm thời mà còn là một phần gắn bó không thể thiếu trong cuộc sống canh tác nông nghiệp.

Trong khi đó, chòi nghỉ tạm thường được dựng đơn giản giữa cánh đồng, không có vách hoặc chỉ thô sơ để che nắng che mưa. Những chiếc chòi này trở thành điểm dừng chân lý tưởng để người dân tránh cái nắng gắt gỏng của buổi trưa hay trú qua cơn mưa rào bất chợt. Đây cũng là nơi người nông dân dừng lại để thưởng thức bữa cơm giản dị do chính họ chuẩn bị trước khi tiếp tục công việc hoặc là nơi những đứa trẻ theo mẹ ra đồng nghỉ ngơi trong lúc chờ mẹ làm việc.

Vẻ đẹp mộc mạc của chòi rẫy giữa những cánh đồng (Ảnh: sưu tầm).

Cuộc sống nơi chòi rẫy tuy giản dị nhưng lại có sức hút lạ kỳ. Khi rẫy nằm gần nguồn nước, bà con thường mang theo gạo, thực phẩm khô, mắm muối và rau quả tươi hái ngay tại rẫy. Chỉ cần nhóm lên một bếp lửa nhỏ, những nguyên liệu sẵn có ấy đã tạo thành bữa cơm thơm ngon, đậm đà hương vị thiên nhiên. Sau một ngày làm việc vất vả, ngồi dưới mái chòi rẫy, tận hưởng làn gió mát lành, nghe tiếng chim ríu rít, lòng người như được giải tỏa hết mọi mệt nhọc, trở nên nhẹ nhàng và bình yên lạ thường.

Tôi vẫn nhớ mãi một lần đi ngang qua cánh đồng lúa của người Jrai, bắt gặp hình ảnh một người mẹ trẻ địu con nhỏ ra đồng làm việc. Khi đến nơi, chị cẩn thận buộc chiếc võng vào hai cột chòi, đặt con nằm vào đó, nhẹ nhàng ru con ngủ say giữa buổi trưa nắng. Sau đó, chị lại ra đồng làm cỏ lúa, đôi tay thoăn thoắt nhưng đôi mắt không rời khỏi con mình, vừa làm việc vừa để ý xem con cần gì. Khung cảnh ấy, dưới nền trời trong xanh, giữa cánh đồng lúa mơn mởn, hiện lên như một bức tranh sống động và bình yên đến nao lòng.

Vẻ đẹp mộc mạc của chòi rẫy giữa những cánh đồng (Ảnh: sưu tầm).

Những chiếc chòi rẫy không chỉ là công trình phục vụ lao động mà còn chứa đựng trong nó vẻ đẹp của văn hóa và cuộc sống. Từng mái chòi đơn sơ nhưng vững chãi, từng giây phút nghỉ ngơi nơi đây đều in đậm dấu ấn của sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên. Mỗi lần ghé thăm chòi rẫy, ngồi trên sàn gỗ mát rượi, tận hưởng làn gió mang theo hương lúa chín thoang thoảng, tôi lại thấy lòng mình nhẹ nhõm hơn như thể mọi ưu phiền đều tan biến trong vẻ đẹp yên bình và thơ mộng ấy.

Chòi rẫy của người đồng bào ở Gia Lai không chỉ là một công trình phục vụ lao động mà còn là minh chứng sống động cho sự gắn bó sâu sắc giữa con người và đất trời. Qua bao mùa mưa nắng, từng mái chòi, từng khoảng khắc nghỉ ngơi tại đây đều gói trọn những giá trị văn hóa, lao động và cả tình yêu thiên nhiên. Với tôi, mỗi lần được ngồi dưới mái chòi, ngắm nhìn sóng lúa dập dìu và hít thở hương thơm đồng nội, lòng lại thấm thía thêm tình yêu đối với vẻ đẹp mộc mạc mà sâu lắng của quê hương.

Trần Thị Trà My (Gia Lai)