Đền Chèm nay thuộc phường Thụy Phương, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội, thờ Đức Ông Lý Thân, tức Lý Ông Trọng cùng vợ là Đức Bà Bạch Tĩnh Cung – công chúa con vua Tần Thủy Hoàng.
Theo sử sách ghi chép lại, Lễ hội đền Chèm được tổ chức trong ba ngày, từ ngày 14 đến 16 tháng Năm âm lịch hằng năm, để kỷ niệm ngày thắng trận khải hoàn, mở hội mừng công và làm lễ cầu siêu cho các tướng sĩ của Đức Thánh Lý Ông Trọng trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược phương Bắc. Nhưng sâu xa hơn là nghi lễ cầu mưa thuận gió hòa, cho mùa màng bội thu của cư dân nông nghiệp đồng bằng sông Hồng.
Lễ hội chia thành hai phần Lễ và Hội. Phần Lễ được diễn trình thông qua các cuộc rước rất trang nghiêm như: rước nước, rước mã, rước văn, lễ Mộc dục (tắm tượng thánh), lễ phát tấu (cúng Phật),…
Cuộc rước nước để làm lễ Mộc dục là cuộc rước lớn nhất và trang nghiêm nhất. Những người tham dự cuộc rước nước phải mặc trang phục lễ hội và rước theo đồ lễ, đi bộ ngược sông Hồng 3km, rồi xuống ba chiếc thuyền rồng, chèo xuôi về trước cổng đền. Tại đây diễn ra nghi thức lấy nước, ba con thuyền vừa chèo vừa quay tròn ba vòng, nước được múc lên, đổ vào vật đựng và đánh phèn. Việc lấy nước hoàn tất đúng lúc ba con thuyền quay trọn hết ba vòng như quy định. Lấy nước xong, cả đoàn thuyền xuôi dòng về nhà Mã, cách cổng đền chừng 1km, rồi lên bến Ngự. Lúc này, cuộc rước bộ – rước nước, rước mã bắt đầu. Đi đầu cuộc rước là voi và ngựa mã, sau là kiệu mũ và áo; tiếp đến là chỉnh nước, dàn trống chiêng. Đám rước dừng lại ở giữa sân đền để làm lễ Mộc dục. Lễ rước văn (văn tế) được tiến hành sau, khoảng chiều tối. Lễ diễn xướng kể lại công đức của Lý Ông Trọng được tiến hành trong đêm rằm, với nghi thức trang nghiêm.
Phần Hội của Lễ hội gồm nhiều trò chơi dân gian, thu hút đông đảo người tham quan tham gia như: thi bơi trải, kéo co, thả diều, thả chim, trò thi bắt vịt. Trong đó, thi bơi trải là trò chơi vui nhất trong ngày hội. Lễ hội đền Chèm là một lễ hội cổ truyền đặc sắc gắn liền với lịch sử của dân tộc, rất tiêu biểu cho sinh hoạt văn hóa phổ biến trong cư dân nông nghiệp lúa nước đồng bằng sông Hồng; đồng thời nhằm khơi dậy niềm tự hào dân tộc, yêu đất nước quê hương của người Việt Nam.
Từ 19/06/2024 - 21/06/2024