Ngã ba Đồng Lộc- di tích lịch sử thiêng liêng, mang giá trị tâm linh sâu sắc

Có biết bao ngã ba trên khắp đất nước Việt Nam này nhưng chẳng ngã ba nào đau thương mà anh dũng như Đồng Lộc. Hãy nghe Thái Thùy Trâm (Hà Tĩnh) một travel blogger nổi tiếng bật mí .

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước vĩ đại của dân tộc, Ngã ba Đồng Lộc đã trở thành một địa chỉ đỏ, mảnh đất thiêng liêng, là biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Nhắc đến địa danh ấy người ta thấy vang trong không gian âm hưởng của một bản anh hùng ca đầy bi tráng. Trong bài thơ "Ngã ba Đồng Lộc" của Huy Cận ông đã viết về một ngã ba làm bằng xương máu:

                                                  "Con ơi, bố về thăm Hà Tĩnh quê ta

                                                   Bố kể con nghe về ngã ba Đồng Lộc"

Có ai xuôi về Hà Tĩnh xin hãy ghé qua ngã ba Đồng Lộc để thắp cho các cô gái thanh niên xung phong một nén hương như là lòng biết ơn vì sự hy sinh của các cô cho quê hương, đất nước.

                                              Khu di tích lịch sử ngã ba Đồng Lộc (ảnh sưu tầm)

Ngã ba Đồng Lộc thuộc địa phận xã Đồng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, nằm trên đường Hồ Chí Minh qua dãy Trường Sơn, là giao điểm của quốc lộ 15A và tỉnh lộ 2 của Hà Tĩnh. Vào những năm tháng chiến tranh chống Mỹ, mọi con đường từ Bắc vào Nam đều phải đi qua nơi đây. Ngã ba Đồng Lộc có diện tích khoảng 50ha nằm gọn trong một thung lũng hình tam giác, hai bên là đồi núi trọc, giữa là con đường độc đạo. Do địa hình như vậy nên khi bom đạn của địch trút xuống phía nào, đất đá cũng lăn xuống đường cản trở giao thông. Nơi này đã đã được mệnh danh là “tọa độ chết”. Người ta đã thống kê rằng, mỗi mét vuông đất nơi đây đã gánh 3 quả bom tấn. Chỉ tính riêng 240 ngày đêm từ tháng 3 đến tháng 10/1968, không quân địch đã trút xuống đây 48.600 quả bom các loại.

                               Bức tượng ghi lại sự quyết tâm của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến (ảnh sưu tầm)

Trưa ngày 24/7/1968, Tiểu đội 4 gồm 10 cô gái trẻ, do Võ Thị Tần-24 tuổi, làm tiểu đội trưởng được lệnh san lấp hố bom ở khu vực địch vừa thả bom để nhanh chóng thông đường cho xe qua. Đến 16 giờ 30 phút, trận bom thứ 15 trong ngày dội xuống Đồng Lộc. Một quả bom rơi trúng vào đội hình 10 cô gái. Một, hai phút, rồi năm phút trôi qua. Mặt đất mù mịt. Cả trận địa lặng đi rồi tiếng khóc vỡ òa. Các cô đã hy sinh.

Mười đóa hoa ấy vừa độ mười tám, đôi mươi – cái tuổi đẹp nhất của tuổi trẻ, của đời người – đã mãi mãi ra đi, mang trong tim bao nhiệt huyết, khát vọng của ước mơ, hoài bão. Mười đóa hoa ấy đã hy sinh cả tuổi thanh xuân, đã kiên cường chiến đấu cho lý tưởng cao đẹp của dân tộc.

                       Chân dung 10 cô gái thanh niên xung phong tại khu di tích ngã ba Đồng Lộc (ảnh sưu tầm)

Sự cống hiến, chiến đấu và hy sinh của các cô gái đã trở thành biểu tượng cao đẹp của tuổi trẻ Việt Nam đối với sự nghiệp đấu tranh giữ nước. Chiến tranh đã qua đi và lùi xa, kể từ ngày chiến thắng lịch sử ấy đã không còn có trận bom đạn nào dội xuống ngã ba Đồng Lộc nữa, xương máu đã thấm đẫm lòng đất và các cô gái đã có thể ngủ yên trong hòa bình của dân tộc. Ngã ba Đồng Lộc đã trở thành di tích lịch sử thiêng liêng, mang giá trị tâm linh sâu sắc, cụm tượng đài 10 cô gái thanh niên xung phong được xây dựng đẹp đẽ trang nghiêm từ nguồn quyên góp tự nguyện của viên chức giáo dục, học sinh, sinh viên cả nước. Nơi đây trở thành địa điểm thăm viếng thiêng liêng ý nghĩa đối với mọi người dân khắp mọi miền và khách quốc tế. Để lịch sử không bị mai một và phai mờ đi, địa danh Di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc đã nhiều lần được đưa vào trong văn học, nghệ thuật, phim ảnh và thơ ca, âm nhạc. Tiêu biểu như bài thơ "Ngã ba Đồng Lộc" của Huy Cận, phim truyện Việt Nam "Ngã ba Đồng Lộc", bài thơ "Cúc ơi!" và được phổ nhạc thành bài hát.

                                                      Hào hùng về ngã ba Đồng Lộc (ảnh sưu tầm)

Ngã ba Đồng Lộc mãi mãi còn đó, trở thành huyền thoại đi sâu vào tiềm thức con người Việt Nam trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Vì thế xin đừng coi Ngã ba Đồng Lộc là một địa chỉ, địa danh lịch sử mà phải khắc ghi nơi đây như một địa chỉ đỏ, một trái tim hồng vẫn luôn rực đỏ trong lòng đất nước, là nơi mang dấu ấn lịch sử chiến đấu vẻ vang của dân tộc. Để từ đó giáo dục truyền thống yêu nước đối với thế hệ trẻ từ thế hệ này sang thế hệ sau.

Thái Thùy Trâm (Hà Tĩnh)