Khám Phá Lễ Hội Bạch Đằng – Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể Quốc Gia

Hàng năm, Lễ Hội Bạch Đằng thu hút đông đảo du khách, mang đến những trải nghiệm văn hóa độc đáo và những khoảnh khắc đáng nhớ. Hãy nghe Nguyễn Thế Dương (Quảng Ninh) một travel blogger nổi tiếng bật mí .

Lễ Hội Bạch Đằng là một sự kiện văn hóa truyền thống đặc sắc được tổ chức hàng năm tại Quảng Ninh, nhằm tôn vinh chiến thắng lịch sử tại trận Bạch Đằng vào năm 1288. Lễ hội thu hút đông đảo du khách bởi sự kết hợp giữa các hoạt động văn hóa, nghệ thuật và các trò chơi dân gian sôi động. Đây là cơ hội để du khách khám phá vẻ đẹp của vùng đất Quảng Ninh, đồng thời tìm hiểu thêm về những giá trị văn hóa và lịch sử của dân tộc.

                                                                                                       Nguồn ảnh: Sưu tầm

Lễ Hội Bạch Đằng, hay còn được gọi là lễ hội Giỗ Trận, là dịp tưởng nhớ những chiến công hào hùng của dân tộc ta trong trận Bạch Đằng lịch sử năm 1288. Tại đây, dưới sự lãnh đạo tài ba của Trần Hưng Đạo, quân dân ta đã đánh bại quân xâm lược Nguyên-Mông, tạo nên một trong những dấu ấn lớn nhất trong lịch sử Việt Nam. Lễ hội được tổ chức hàng năm để tri ân công lao của các anh hùng dân tộc đã không tiếc máu xương để bảo vệ bờ cõi. Đối với người dân Quảng Ninh, đây là cơ hội để bày tỏ lòng biết ơn và tôn vinh tinh thần yêu nước. Hơn thế nữa, lễ hội còn là một lời nhắc nhở về truyền thống và văn hóa hào hùng mà thế hệ sau cần gìn giữ.

Lễ Hội Bạch Đằng thường diễn ra vào tháng 4 âm lịch, kéo dài trong một tuần với không khí sôi động và hào hùng. Các hoạt động lễ hội được tổ chức chủ yếu tại khu vực ven sông Bạch Đằng, bao gồm các địa danh lịch sử như đền Trần Hưng Đạo, miếu Vua Bà và đình Yên Giang. Ngoài Hải Phòng, các địa điểm nổi tiếng khác ở Quảng Ninh như Hạ Long, Móng Cái và Cô Tô cũng trở thành điểm đến thu hút du khách. Mỗi năm, người dân địa phương và khách thập phương đều hội tụ về đây để tham gia vào các hoạt động văn hóa và nghệ thuật đặc sắc. Không gian lễ hội không chỉ gợi nhớ về quá khứ hào hùng mà còn mang đến những trải nghiệm phong phú về văn hóa truyền thống.

Lễ hội Bạch Đằng không chỉ là dịp tưởng nhớ những chiến công lừng lẫy trên dòng sông lịch sử, mà còn là một sự kiện văn hóa đặc sắc với nhiều hoạt động phong phú và ý nghĩa, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Dưới đây là những hoạt động nổi bật trong lễ hội:

Lễ giỗ Mẫu tại miếu Vua Bà là một hoạt động trọng điểm trong lễ hội Bạch Đằng, mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Đây là nơi người dân thực hiện nghi lễ cầu siêu cho các vong linh quân sĩ đã tử trận trong các trận chiến hào hùng trên dòng sông Bạch Đằng. Lễ giỗ không chỉ là dịp tưởng nhớ công lao của bà hàng nước, người đã có công giúp quân dân ta trong chiến thắng, mà còn là thời khắc để cộng đồng bày tỏ lòng tri ân sâu sắc. Nghi lễ này diễn ra trong không gian linh thiêng, trang nghiêm, thu hút đông đảo người dân và du khách đến dâng hương.

                                                                                                       Nguồn ảnh: Sưu tầm

Một trong những hoạt động được mong đợi nhất trong lễ hội là lễ rước tượng Đức thánh Trần từ đền Trần Hưng Đạo đến đình Yên Giang và ngược lại. Lễ rước diễn ra vào ngày mùng 7 và mùng 8 Âm lịch, trong không khí long trọng và trang nghiêm. Tượng Đức thánh Trần cùng sắc phong và tượng Đệ nhất, Đệ nhị Vương cô sẽ được đặt trên ngai rước qua các con đường, nơi người dân tụ tập thắp hương và cầu nguyện. Hoạt động này mang lại niềm tin cho người dân địa phương rằng họ sẽ nhận được sự che chở, bảo vệ từ vị thành hoàng làng, cầu mong cho sức khỏe và may mắn trong cuộc sống.

Một điểm nhấn đặc biệt trong lễ hội Bạch Đằng là tục lệ để trẻ em chui qua kiệu rước. Đây là phong tục truyền thống lâu đời của người dân Quảng Yên với mong muốn cầu cho con trẻ được mạnh khỏe, học hành tấn tới và thi cử đỗ đạt. Khi đoàn rước đi qua, người dân tập trung thành kính dâng hương, đồng thời bế các đứa trẻ chui qua kiệu để nhận phúc lành.

Ngoài các hoạt động cúng bái, lễ hội còn tái hiện lại các trận chiến lịch sử hào hùng thông qua những trò diễn dân gian. Đây là cơ hội để du khách và người dân cùng nhau tham gia, trải nghiệm không khí lịch sử sống động và hào hùng. Các trò chơi như đua thuyền chải, vật truyền thống, kéo co, cờ người, đánh đu và chọi gà tạo nên không khí náo nhiệt. Giữa dòng sông Bạch Đằng yên bình, tiếng hò reo vang dội của những người tham gia đua thuyền, cùng những trò chơi dân gian càng làm cho lễ hội thêm phần sôi động và đầy sức sống.

                                                                                                       Nguồn ảnh: Sưu tầm

Khi đoàn rước đi qua các con đường làng, người dân địa phương tổ chức cúng bái hai bên đường với lòng thành kính. Những mâm lễ nhỏ được dâng lên, những nén hương được thắp để thể hiện sự tôn kính đối với các bậc tiền nhân và các vị thần linh bảo hộ. Đây là một phần của nghi lễ truyền thống, vừa mang tính tâm linh vừa là một dịp để người dân thể hiện lòng biết ơn và sự kính trọng sâu sắc đối với lịch sử và văn hóa của dân tộc.

Vào năm 2012, thị xã Quảng Yên đã hoàn thành việc lập hồ sơ và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, xếp hạng quần thể Khu di tích Chiến thắng Bạch Đằng là Di tích quốc gia đặc biệt. Tiếp đó, vào ngày 18/2/2013, quyết định về quy hoạch tổng thể bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích này được ban hành, nhằm bảo vệ di sản lịch sử. Đến năm 2021, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã chính thức công nhận Lễ Hội Bạch Đằng là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, khẳng định tầm quan trọng trong việc gìn giữ và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống.

Lễ Hội Bạch Đằng không chỉ là một sự kiện văn hóa quan trọng mà còn là cơ hội để bạn khám phá và trải nghiệm vẻ đẹp cũng như nét độc đáo của Quảng Ninh. Với sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, lễ hội này hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn những khoảnh khắc đáng nhớ. Hãy lên kế hoạch cho chuyến đi của mình và cùng nhau trải nghiệm lễ hội tuyệt vời này nhé!

Nguyễn Thế Dương (Quảng Ninh)