Đập Đồng Cam

Đập Đồng Cam nằm trên sông Ba (phần hạ lưu gọi là sông Đà Rằng). Địa điểm du lịch Phú Yên này được thiết kế bởi các kỹ sư người Pháp. Con đập nối liền 2 bờ sông Ba với tổng chiều dài 657m, hơn 2.500 hạng mục công trình. Nơi đây là nguồn cung cấp nước tưới tiêu cho hơn 40.000 hecta lúa nước 2 vụ/năm ở các cánh đồng phía Nam tỉnh Phú Yên. Công trình này được đánh giá có giá trị thẩm mỹ lẫn kỹ thuật cao. Đập sở hữu ý nghĩa về mặt lịch sử, kinh tế lớn cùng cảnh quan tươi đẹp và kiến trúc rất độc đáo.Sau Thế chiến thứ I (1914 – 1918), với mục tiêu đáp ứng nhu cầu tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp, Pháp chủ trương xây dựng hệ thống thủy lợi trên sông Ba. Các đoàn kỹ sư của Pháp đã tiến hành khảo sát lưu vực sông. Đến năm 1920, dưới sự điều hành của kỹ sư trưởng Lefevre, kỹ sư Nordey tiếp tục nghiên cứu công trình xây dựng đập thủy nông trên sông Ba. Ngày 30/11/1923, toàn quyền Đông Dương đã chấp nhận đề án xây dựng đập thủy nông Đồng Cam (Tuy Phong). Đập Đồng Cam được khởi công xây dựng vào năm 1924 dưới sự chỉ huy của các kỹ sư Machefaux, Fargues và Carrez. Năm 1932, công trình chính thức hoàn thành. Song hành với quá trình xây đập chắn, các kỹ sư còn xây dựng thêm hai kênh cho hệ thống thủy nông này. Trong đó, một kênh ở vùng tả ngạn dài 32km và một kênh nằm ở hữu ngạn dài 36km. Không chỉ vậy, đập còn có hệ thống kênh mương phụ, cống, cầu… đảm bảo cung cấp nước tưới cho 8.000ha. Quá trình xây dựng công trình này đã huy động trung bình khoảng 1.200 công nhân/ngày, bao gồm 200 thợ chuyên nghiệp như thợ khai thác đá, thợ bắn mìn, thợ nề và thợ mộ. Đặc biệt, số lượng công nhân là người bản xứ được huy động hằng ngày nhiều nhất lên đến 5.000 người. Có thể thấy, công sức để xây dựng nên công trình này là vô cùng lớn.Đập Đồng Cam tại Phú Yên có hình dáng giống như khuỷu tay, tựa vào 2 bên núi rất chắc chắn, chống lại dòng chảy. Mặt đập cao 22,4m so với mặt nước biển. Đây là con số khá quan trọng, liên quan mật thiết đến lưu lượng nước từ sông Ba đổ về tràn qua đập, đặc biệt là khi lũ lụt đến. Bên cạnh đó, độ cao còn quyết định đến khối lượng và mực nước dâng tràn vào kênh chính và toả đi tưới cho các cánh đồng ở Tuy Hoà. Vào những năm nắng hạn kéo dài, mực nước tại đập Đồng Cam hạ xuống 1,5m so với mặt đập. Lúc này, du khách có thể đi bộ từ bờ Bắc sang bờ Nam và ngược lại. Tuy nhiên, 2 kênh chính lúc nào cũng đầy nước. Phía đầu 2 con đập là 14 cửa thu nước vào kênh chính, 2 cửa xả sạn, xả cát, có đầy đủ hệ thống van điều khiển đóng mở khá dễ dàng. Đập Đồng Cam được xây dựng bằng bê tông đá hộc, bên ngoài là đá hình lăng trụ, bê tông cốt thép không thể nhìn thấy được. Những viên đá hình lăng trụ được mài giũa một cách tinh xảo, bề mặt hình lục giác, các mạch vữa xây cách đều nhau khoảng 2cm giống như tổ ong.Nếu đang tìm cảnh đẹp Phú Yên để vi vu vào dịp cuối tuần, bạn hãy lưu ngay đập Đồng Cam. Đứng ở đầu kênh Bắc, du khách có thể chiêm ngưỡng trọn vẹn toàn cảnh nước tràn qua mặt đập đổ xuống tung bọt trắng xóa tựa như dải lụa vắt ngang dòng sông. Phía trên đập, nước trong xanh, phẳng lặng không khác gì mặt gương rộng hàng trăm hecta; phía dưới đập, nước chảy róc rách, luồn qua các khe đá, từng đàn cá tung tăng bơi lội trông rất thích mắt. Không gian nơi đây nổi bật với những bụi cây xanh ngút ngàn, những hòn đá to nhỏ có hình thù rất kỳ thú do sự bào mòn của nước, thoang thoảng hương lan rừng. Cảnh quan ấy khiến du khách lưu luyến chẳng rời, mường tượng ra công lao người tạo dựng nên con đập có “1-0-2” này.Một trong những trải nghiệm không thể bỏ qua của team mê “xê dịch” khi đến đập Đồng Cam chính là cắm trại. Do nằm tách biệt với núi rừng nên đập Đồng Cam sở hữu nét đẹp kỳ bí và hoang sơ. Phần lớn du khách đến đây đều muốn ngắm nhìn vẻ đẹp này và lưu giữ vài tấm hình bên con đập. Vì vậy, bạn rất có có thể tìm thấy một nhà nghỉ hay quán ăn gần địa danh này. Nếu muốn tổ chức cắm trại tại đây, bạn nên chuẩn bị sẵn lều trại, đồ ăn, nước uống… từ nhà. Để tưởng nhớ công ơn của những người đã góp sức xây dựng nên công trình này, vào ngày mùng 8 tháng Giêng hàng năm, tỉnh Phú Yên tổ chức lễ hội đập Đồng Cam. Lễ hội thu hút sự tham gia của đông đảo du khách thập phương, đặc biệt là đón tiếp nhiều vị nguyên thủ quốc gia đến tham quan, trồng cây lưu niệm, dâng hương tưởng niệm 54 nhân công không may mắn tử nạn khi xây dựng công trình thủy lợi này. Do đó, bạn có thể ghé đập vào khoảng thời gian trên để tham gia các hoạt động thú vị tại lễ hội đập Đồng Cam.Không chỉ là con đập dẫn nước thông thường, đập Đồng Cam còn được đánh giá cao về mặt thẩm mỹ và kỹ thuật xây dựng. Do đó, công trình này được xem là “báu vật” của Phú Yên. Nếu bạn và gia đình sắp cho chuyến du lịch Phú Yên mà chưa biết đâu, đập Đồng Cam chính là gợi ý không thể tuyệt vời hơn.

Phú Yên 630 lượt xem Từ tháng 03 đến tháng 08

Ngày cập nhật : 17/10/2024