Tìm đến Phố cổ Đồng Văn - Nơi lưu giữ giá trị lịch sử văn hóa và kiến trúc

Hà Giang ngoài sở hữu vô vàn danh lam thắng cảnh đẹp còn có rất nhiều những địa danh gắn liền với lịch sử của vùng đất này. Chúng ta có thể kể đến đó là Phố cổ Đồng Văn. Hãy nghe Đỗ Ngọc Yến Nhi (Hà Giang) một travel blogger nổi tiếng bật mí .

1. Phố cổ Đồng Văn nằm ở đâu?

Thời gian dường như đã bỏ quên nơi này khi mà Hà Giang ngày càng phát triển hiện đại hơn trước nhưng mọi ngóc ngách, mọi mái nhà, vạn vật và cả nếp sống ở nơi đây đều in hằn những vệt ngày xưa cũ. Phố cổ Đồng Văn ẩn mình kỹ càng trong núi rừng rậm rạp, nằm trên độ cao 1000 - 1600m. Không khí đa phần ôn hòa mát mẻ nhưng đôi khi đến mùa đông lại rất lạnh giá.

                                                                                                          Phố cổ Đồng Văn được bao trùm bởi vẻ đẹp cổ kính, xưa cũ

Tưởng chừng tách biệt với thế giới nhưng theo tôi cảm nhận đây là một nơi lý tưởng cho những ai đang kiếm tìm sự yên bình. Không quá xô bồ, náo nhiệt, Phố cổ Đồng Văn toát lên một vẻ đẹp rất dịu nhẹ, nên thơ và chính sự cổ kính, giản đơn ở địa điểm này đã giúp nó trở thành điểm đến du lịch nổi bật của thành phố Hà Giang.

2. Phố cổ Đồng Văn và bề dày lịch sử

Người ta ví Phố cổ Đồng Văn như “cái nôi” của lịch sử văn hóa và kiến trúc Hà Giang bao thế kỷ qua. Không chỉ có giá trị về mặt cảnh quan thiên nhiên mà đây còn là một sản phẩm có giá trị cao về văn hóa gắn liền với lịch sử.

Lịch sử hình thành và phát triển

Theo sự tìm hiểu của tôi, Phố cổ Đồng Văn ngày xưa thuộc tổng Đông Quan, châu Nguyên Bình, phủ Tường Vân, tỉnh Tuyên Quang. Thời kỳ mới bắt đầu hình thành, vùng đất này trở thành các làng sinh sống của các dân tộc như Tày, Mông, Lô Lô, Pu Péo, và nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số khác nữa. Với sự cùng chung sống của đa dạng các dân tộc nên từ rất lâu, đây nổi tiếng là nơi diễn ra những hoạt động giao thương, trao đổi văn hóa sôi động giữa nhiều dân tộc với nhau trong khu vực.

                                                                                                                Tổng quan kiến trúc đặc sắc của Phố cổ Đồng Văn

Những năm đầu thế kỷ 20 có lẽ là thời gian Phố cổ Đồng Văn bắt đầu được xây dựng và phát triển mạnh mẽ nhất. Bởi trong giai đoạn ấy, vùng đất này bị thực dân Pháp chiếm đóng và Pháp đã để lại những điểm nhấn quan trọng về mặt kiến trúc, tiêu biểu là khu chợ Đồng Văn được xây bằng đá trong những năm 1920 và vẫn còn nguyên vẹn đến ngày hôm nay. Công trình mang một dấu ấn kiến trúc Pháp độc đáo với những tường đá, mái vòm và những dãy nhà có thiết kế theo phong cách kết hợp Âu – Á. Đến giai đoạn từ năm 1925 đến 1928, một số công trình kiến ​​trúc mang dấu ấn đậm nét của giao thoa giữa kiến ​​trúc Việt và Hoa đã được xây dựng. Càng trải qua thời gian, vẻ đẹp của khu chợ Đồng Văn lại càng mĩ miều, đầy ấn tượng và nổi bật giữa lòng cao nguyên.

Chợ Đồng Văn – Trung tâm văn hóa và thương mại

Chợ Đồng Văn không chỉ là nơi giao thương mà còn là trung tâm văn hóa đặc sắc của các dân tộc vùng cao. Nếu có dịp ghé chợ vào các ngày cuối tuần, bạn sẽ thấy hoạt động buôn bán, trao đổi hàng hóa ở đây sôi nổi như thế nào. Họ bày bán chủ yếu là nông sản, thổ cẩm, đồ thủ công mỹ nghệ và các sản phẩm đặc sản của địa phương. Mỗi phiên chợ đều thu hút đông đảo dân từ các bản làng xung quanh ghé thăm.

                                                                                                                           Phiên chợ rực rỡ những gam màu 

Bạn sẽ bắt gặp và bị xao xuyến trước vẻ đẹp của những cô thiếu nữ Mông, Pu Péo, Lô Lô… xúng xính trong bộ trang phục truyền thống sặc sỡ. Họ không chỉ đến để mua sắm và trao đổi hàng hóa mà đó còn là dịp để cùng gặp gỡ, giao lưu văn hóa, kết bạn và nối duyên. Trong các phiên chợ, ta sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh những người dân tộc thiểu số trong chiếc trang phục truyền thống. Tất cả đã thật sự tạo nên bức tranh chợ Đồng Văn đa sắc màu và giàu văn hóa vô cùng.

Nền văn hóa đa sắc tộc

Một trong những yếu tố làm nên sự đặc biệt của Phố cổ Đồng Văn không thể không kể đến là nền văn hóa đa sắc tộc. Tại đây, các dân tộc thiểu số như Mông, Tày, Lô Lô, Pu Péo, Dao… đã cùng chung sống. Mỗi dân tộc đều có những phong tục, tập quán và văn hóa sắc nét riêng biệt nhưng rất đoàn kết và quý mến nhau. Điều đó đã giúp tạo nên một Phố cổ Đồng Văn đa dạng văn hóa và đa sắc tộc.

Người dân Đồng Văn bao đời nay vẫn duy trì các hoạt động sản xuất truyền thống như trồng lúa, ngô, trồng cây thuốc và làm nghề thủ công mỹ nghệ. Các công trình kiến ​​trúc ở phố cổ cũng đã phản ánh sự giao thoa giữa các nền văn hóa, từ kiến ​​trúc nhà ở cho đến các công trình công cộng, chợ và các nghi lễ truyền thông khác.

                                                                                                      Lễ hội và ngành nghề truyền thống luôn được gìn giữ và phát huy 

Tầm quan trọng của việc bảo tồn

Mỗi cái chúng ta thấy, mỗi điều chúng ta nghe và được chạm tay vào ở nơi này, tất cả đều là nghệ thuật, đều là kiệt tác mà thời gian đã ưu ái để lại. Vì vậy, việc bảo tồn cũng như phát huy các giá trị là rất quan trọng. Ngày nay, Phố cổ Đồng Văn không chỉ là một khu vực lưu giữ những nét văn hóa truyền thống mà còn là nơi bảo tồn những giá trị lịch sử, kiến ​​trúc và bản sắc dân tộc. Phố cổ Đồng Văn đã và đang trở thành một điểm đến du lịch nổi bật, là một điểm sáng về giao thoa văn hóa và lịch sử tại miền cao nguyên đá Hà Giang.

Một khi đã đặt chân đến Hà Giang, bạn nhất định không được bỏ qua địa điểm du lịch hấp dẫn này!

Đỗ Ngọc Yến Nhi (Hà Giang)