MĂNG LE - HƯƠNG VỊ VÀ KÝ ỨC QUÊ HƯƠNG

Trong cơn mưa đầu mùa, những mầm măng le nhỏ bé vươn mình từ lòng đất, xanh non và tinh khôi như món quà thiên nhiên ban tặng cho người dân nơi đây. Hãy nghe Trần Thị Trà My (Gia Lai) một travel blogger nổi tiếng bật mí .

Khi những buổi sớm mai chìm trong lớp sương dày đặc, ấy là lúc Tây Nguyên bắt đầu chuyển mình sang mùa mưa. Đó là mùa của những cánh đồng lúa rì rào trong gió, của nương rẫy xanh mướt một màu và cũng là mùa thu hoạch của bao sản vật trù phú ẩn mình dưới tán rừng già. Hai mươi năm gắn bó với vùng đất này, mỗi khi thời tiết chuyển mùa, lòng tôi lại xôn xao về những ký ức xưa cũ, những kỷ niệm buồn vui xen lẫn như dòng suối cuộn chảy trong tâm hồn. Và trong dòng hồi tưởng ấy, hình ảnh những bụi le nơi thung lũng, dòng suối, từng đợt nhú lên những chồi măng mơn mởn, lại hiện về rõ nét hơn bao giờ hết.

Măng le - Hương vị và ký ức quê hương (Ảnh: sưu tầm).

Thuở ấy, con đường từ trường về nhà chẳng phải ngắn, nhưng lần nào tôi cũng chậm rãi bước qua những khoảng rừng, khe suối, nơi những bụi le mọc rải rác như những người bạn hiền hòa bên lối mòn. Tay cầm cặp sách, tôi không quên dừng lại để bẻ vài đọt măng le non xanh mướt, đem về làm món ăn cho gia đình. Đó là món quà nhỏ nhưng thấm đượm tình đất, tình người của miền quê Tây Nguyên mộc mạc.

Măng le – cái tên quen thuộc và gần gũi với bao thế hệ người dân Gia Lai từ lâu đã là một phần không thể thiếu trong bữa cơm gia đình. Những cơn mưa đầu mùa như một phép màu đánh thức đất trời và đây cũng là lúc những mầm măng vươn mình từ lòng đất, mạnh mẽ, tinh khôi và tràn đầy sức sống. Người dân Tây Nguyên thường nói rằng, mùa măng le đến nhanh và đi cũng rất mau. Chỉ cần vài ngày mưa tầm tã, những bụi le khô cằn dưới nắng hạn mấy tháng trời cũng bừng tỉnh, đua nhau nhú những mầm măng.

Măng le - Hương vị và ký ức quê hương (Ảnh: sưu tầm).

Mỗi khi mùa mưa về, trong làn gió ẩm ướt và hương đất bazan ngai ngái, tôi lại tranh thủ ra vườn, nơi những bụi le đứng im lìm suốt mùa khô nay đang ngập tràn sức sống. Từng búp măng non trồi lên cao chừng hơn một tấc, vươn mình trong làn đất đỏ. Nếu siêng hơn, tôi sẽ đào sâu để lấy những chồi măng vừa nhú khỏi mặt đất, những mầm măng này ăn vào ngọt thanh, mềm mại. Tước nhẹ lớp vỏ ngoài còn lấm tấm lông tơ, bên trong là những lớp áo lụa non xanh, mỏng manh và cuốn hút. Những búp măng trắng nõn, to tròn, mướt mát như một món quà mà thiên nhiên Tây Nguyên ban tặng.

Ngày ấy, măng le là món ăn dân dã nhưng đầy ắp hương vị, gắn bó với mỗi bữa cơm gia đình. Măng le sau khi luộc chín, xắt mỏng từng miếng rồi chấm với muối hoặc nước mắm, vị mặn hòa cùng vị ngọt thanh của măng, tạo nên hương vị khó quên. Nếu có thêm chút nấm mối để xào chung, món ăn trở nên đặc sắc hơn hẳn, ngọt lịm và thơm lừng. Những bữa cơm đạm bạc ấy, chỉ cần có một dĩa măng le đơn giản, mỗi người có thể “đánh bay” cả mấy bát cơm mà chẳng hề thấy ngán. Người ta vẫn bảo, có lẽ măng le ngon ngọt như vậy là nhờ đã thấm đẫm bao tinh túy của đất bazan qua mấy tháng mùa khô cằn khắc nghiệt.

Giờ đây, măng le không chỉ là món ăn của những ngày xưa cũ mà đã trở thành đặc sản nổi tiếng của Gia Lai. Người ta khéo léo chế biến măng thành đủ món cầu kỳ, hấp dẫn. Nào là gỏi măng le tươi trộn đậu phộng rang và các loại rau thơm; măng le hầm giò heo béo ngậy; măng nấu thịt vịt hoặc ngan; măng xào thịt heo rừng với ớt xiêm cay nồng... Đủ hương vị, đủ cách chế biến, măng le đã vươn mình từ món ăn dân dã ngày nào trở thành niềm tự hào của ẩm thực Tây Nguyên.

Mỗi mùa măng le đi qua, tôi lại thấy lòng mình dịu lại. Những đọt măng non không chỉ làm phong phú thêm bữa cơm gia đình mà còn là kỷ niệm của một thời  gian khó nhưng tràn đầy tình yêu cuộc sống. Trong dòng ký ức ấy, măng le như một biểu tượng gợi nhắc về quê hương, về những năm tháng tôi đã sống và yêu nơi này bằng tất cả trái tim mình. Gia Lai, mảnh đất với những mùa măng le sẽ mãi là một phần không thể phai mờ trong tâm trí.

Trần Thị Trà My (Gia Lai)