Ninh Thuận không chỉ nổi bật với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp mà còn là mảnh đất giàu truyền thống lịch sử với nhiều di tích văn hóa quan trọng. Các di tích lịch sử tại Ninh Thuận không chỉ là những minh chứng sống động về một thời kỳ hào hùng của dân tộc mà còn là điểm đến thu hút du khách yêu thích tìm hiểu về quá khứ và văn hóa địa phương.
Ninh Thuận là mảnh đất của sự giao thoa giữa thiên nhiên hoang sơ và những dấu ấn lịch sử đậm nét, là nơi lưu giữ nhiều di tích quý giá phản ánh vẻ đẹp và sự kiên cường của dân tộc. Các di tích lịch sử tại Ninh Thuận không chỉ là những công trình kiến trúc tuyệt vời, mà còn là những chứng tích sống động về một quá khứ huyền thoại. Cùng 63Stravel khám phá các di tích nổi tiếng này nhé!
Top 13 di tích lịch sử tại Ninh Thuận nổi tiếng nên khám phá 1 lần
Một số di tích lịch sử tại Ninh Thuận dưới đây sẽ giúp bạn có chuyến khám phá thật đặc biệt.
1. Đình Tấn Lộc
Đình Tấn Lộc nằm tại phường Tấn Tài, gần trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm, là một trong các di tích lịch sử tại Ninh Thuận đáng chú ý. Ban đầu, Đình chỉ là mái lá vách tre đơn sơ ở cuối làng. Đến năm 1853, Đình được dời về đầu làng và trải qua nhiều lần trùng tu để trở nên khang trang như hiện tại.
Di tích đình Tấn Lộc ở Ninh Thuận
Đình thờ Thần Thành Hoàng, Thiên Y A Na và Chưởng Thái Giám Bạch Mã, được người dân chăm sóc chu đáo qua nhiều thế hệ. Hàng năm, Đình tổ chức các lễ hội lớn như đại lễ vào tháng 2 và trung lễ vào tháng 8 âm lịch, thu hút đông đảo du khách. Công trình này có kiến trúc độc đáo với nhiều hạng mục như nghi môn, chánh điện, nhà Kiều và các miếu thờ, mang giá trị lớn về lịch sử và nghệ thuật.
2. Trùng Sơn Cổ Tự
-
Địa chỉ: đường Trường Chinh, thị trấn Khánh Hải, xã Văn Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận.
Trùng Sơn Cổ Tự là một trong các di tích lịch sử tại Ninh Thuận, tọa lạc trên Núi Đá Chồng, cạnh Thiền viện Trúc Lâm Viên Ngộ. Ngôi chùa nổi bật với lối kiến trúc độc đáo, hòa quyện giữa nét truyền thống và hiện đại.Được Hòa thượng Thích Bửu Hiền xây dựng từ năm 1973, ban đầu chỉ là một am nhỏ đơn sơ, nơi đây đã qua nhiều lần mở rộng và tu sửa để trở thành điểm đến tâm linh hấp dẫn.
Ấn tượng với kiến trúc Trùng Sơn Cổ Tự - ngôi chùa nổi tiếng của Ninh Thuận
Trùng Sơn Cổ Tự mang đậm phong cách Bắc Tông, với chánh điện uy nghi và những tiểu cảnh hài hòa. Du khách ghé thăm không chỉ để chiêm bái mà còn tận hưởng cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ từ đỉnh núi.
3. Di tích Đề-pô xe lửa Tháp Chàm
Ga Tháp Chàm là một phần của tuyến đường sắt Thống Nhất Bắc Nam, nằm ngay trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm. Ga không chỉ là điểm trung chuyển quan trọng mà còn là địa danh du lịch nổi tiếng. Với lối kiến trúc Pháp cổ kính, ga gợi lên vẻ đẹp hoài niệm của những năm đầu thế kỷ 20.
Từ đây, du khách dễ dàng khám phá các địa danh nổi tiếng như biển Ninh Chữ, tháp Po Klong Garai hay khu tháp Chăm Farm. Ngoài ra, ga còn có phòng trưng bày nhỏ lưu giữ những hiện vật quý, như toa tàu gỗ và di tích Đề pô xe lửa. Đây là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích lịch sử và kiến trúc.
4. Đền tháp Po Rome
-
Địa chỉ: Tọa lạc trên một ngọn đồi thuộc địa phận thôn Hậu Sanh, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận.
Đền tháp Po Rome là một công trình kiến trúc gạch độc đáo, được bảo tồn gần như nguyên vẹn của người Chăm tại vùng Panduranga xưa. Nằm cách trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm 15km về phía Nam, nơi đây còn cách huyện Ninh Phước 7 km và Quốc lộ 1A 6 km theo hướng Tây. Công trình ghi dấu thời kỳ vàng son của vương triều Chăm Pa, đặc biệt là vị vua độc lập cuối cùng - Po Rome.
Tháp Po Rome - kiến trúc chùa tháp trẻ tuổi nhất của người Chăm tại Ninh Thuận
Năm 1992, Đền tháp Po Rome được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Hằng năm, nơi đây trở thành điểm sinh hoạt văn hóa, tâm linh và tổ chức các lễ hội truyền thống của đồng bào Chăm. Khu di tích gồm Tháp Chính, Tháp Phụ và một miếu nhỏ, với điểm nhấn là Tháp Chính cao 8 m, hướng mặt về phía Đông. Kiến trúc tháp mang vẻ đẹp cổ kính, tinh xảo với tượng thần Siva, khối đá hình ngọn lửa và khu vực thờ vua Po Rome cùng hoàng hậu Po Bia Sancan.
Tháp Phụ thờ hoàng hậu Pra Sucih và là nơi an táng vua Po Rome. Đến đây, bạn sẽ được chiêm ngưỡng những viên gạch đỏ cổ xưa và lắng nghe truyền thuyết ly kỳ về vương triều Chăm Pa. Đừng quên mang theo máy ảnh để lưu giữ những khoảnh khắc tuyệt đẹp tại công trình lịch sử độc đáo này!
5. Miếu Năm Bà
Miếu Năm Bà được công nhận là Di tích Lịch sử cấp tỉnh. Đây là địa điểm tín ngưỡng quan trọng, vừa mang giá trị văn hóa tâm linh, vừa gắn liền với các phong trào cách mạng và kháng chiến tại Ninh Thuận.
Miếu Năm Bà ở Ninh Thuận
Trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Miếu là nơi họp bí mật của chính quyền Việt Minh và địa điểm nuôi giấu cán bộ cách mạng. Trong kháng chiến chống Mỹ, nơi đây diễn ra các hoạt động tuyên truyền, phát động phong trào yêu nước, tiễn đưa thanh niên địa phương lên đường nhập ngũ. Sau ngày hòa bình, Miếu trở thành nơi tổ chức các sự kiện văn hóa, tín ngưỡng cộng đồng.
Hằng năm, Tỉnh Đoàn tổ chức các buổi sinh hoạt truyền thống tại Miếu, giúp thanh niên hiểu thêm về cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Ninh Thuận và khơi dậy lòng yêu nước. Việc xếp hạng Miếu Năm Bà làm di tích lịch sử không chỉ bảo tồn giá trị văn hóa mà còn bảo vệ quyền lợi của cộng đồng thực hành di sản tại đây.
>> Tham khảo: Đi du lịch tại Ninh Thuận thì mua gì về làm quà?
6. Di tích Tháp Hòa Lai
Tháp Hòa Lai (hay còn gọi là Ba Tháp) là một trong những công trình kiến trúc cổ kính và nghệ thuật tiêu biểu nhất của vương quốc Chăm Pa xưa tại vùng Panduranga. Tháp Hòa Lai được xây dựng vào thế kỷ IX, mang phong cách kiến trúc Hòa Lai độc đáo với các cánh cửa hình vòm, trụ bổ tường hình bát giác và những họa tiết lá uốn cong đặc trưng.
Cụm tháp này gồm ba công trình chính: Tháp Bắc, Tháp Giữa và Tháp Nam, trong đó Tháp Giữa chỉ còn lại phần nền do bị phá hủy vào thế kỷ XIX. Các tháp còn lại được xây bằng gạch nung, nổi bật với hoa văn tinh xảo như hình chim, thú và các họa tiết lá, hoa chạm khắc trên tường.
Tháp Bắc có một cửa chính hướng Đông, ba hướng còn lại là cửa giả, bên trong tháp có các ô gắn đèn phục vụ nghi lễ. Tháp Nam cao nhất, với thiết kế dạng khối lập phương đồ sộ, nâng đỡ hệ thống các tầng nhỏ phía trên. Trải qua hơn 1.000 năm, tháp vẫn giữ nguyên nét đẹp tráng lệ, cổ kính và những giá trị nghệ thuật vượt thời gian của văn hóa Chăm Pa.
Tháp Hòa Lai không chỉ là di tích lịch sử cấp quốc gia (được công nhận năm 1997) mà còn là điểm đến thu hút du khách yêu thích khám phá văn hóa và nghệ thuật cổ xưa. Nơi đây cũng là địa điểm check-in lý tưởng với khung cảnh cổ kính và thơ mộng, làm say lòng bao nhiếp ảnh gia và du khách trẻ. Nếu bạn yêu thích những bức ảnh mang phong cách vintage, đừng quên mang theo trang phục phù hợp để ghi lại những khoảnh khắc ấn tượng tại Tháp Hòa Lai.
7. Đình Đắc Nhơn
Đình Đắc Nhơn là ngôi đình làng của người Việt nhưng đặc biệt thờ vị vua Champa nổi tiếng Pô Klông Garai. Đình được xây dựng vào thế kỷ XVIII, ban đầu chỉ là một miếu nhỏ mang tên "Đắc Nhơn Từ Miếu". Trải qua nhiều lần tu bổ, chỉnh trang, đình vẫn giữ nguyên nét kiến trúc ban đầu, thể hiện vẻ đẹp độc đáo và giá trị lịch sử.
Khám phá Di tích lịch sử cấp Quốc gia - Đình Đắc Nhơn ở Ninh Thuận
Điểm đặc biệt của Đình Đắc Nhơn không chỉ nằm ở kiến trúc mà còn ở vị thần được thờ phụng. Vua Pô Klông Garai, người có công lớn trong việc "dẫn thủy nhập điền," mang lại cuộc sống ấm no, sung túc cho nhân dân, được nhân dân kính trọng và tưởng nhớ.
Từ thời Nguyễn, Đình Đắc Nhơn đã được trao 8 sắc phong từ các vị vua như Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức, Đồng Khánh, Duy Tân và Khải Định, minh chứng cho tầm quan trọng và sự linh thiêng của đình. Năm 1999, đình được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia, khẳng định giá trị văn hóa và lịch sử độc đáo của di tích này.
8. Đình Làng Tri Thủy
Đình làng Tri Thủy được xây dựng hơn 200 năm trước, là nơi thờ thần Thành Hoàng – vị thần bảo trợ cho dân làng, cùng các bậc tiền nhân có công khai khẩn, lập làng. Đình tọa lạc trên khu đất rộng hơn 3.200m² tại đầu làng Tri Thủy, với mặt chính hướng ra Đầm Nại. Xung quanh đình là các địa điểm nổi bật như chùa Kim Sơn, trục đường liên xã, núi Đình, và khu dân cư.
Đình Tri Thủy mang đậm giá trị văn hóa và lịch sử. Nơi đây lưu giữ nhiều sắc phong của các vua triều Nguyễn, ban tặng cho Thành Hoàng. Vào tháng 4-2011, đình được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia.
Công trình gồm nhiều hạng mục như cổng Tam Quan, bức Bình phong, sân đình, tòa Chánh điện, cùng nhà Đông và nhà Tây. Trong đó, Chánh điện là kiến trúc chính, chia thành Tiền đàng và Hậu tẩm, được trang trí tinh xảo với án thờ, câu đối và các đồ thờ tự cổ kính. Cổng Tam Quan có kiến trúc tứ trụ, trên cột khắc nổi câu đối ca ngợi vùng đất linh thiêng, mang lại phúc lành cho dân làng.
9. Bảo tàng Ninh Thuận
Bảo tàng Ninh Thuận khánh thành năm 2012, là một công trình kiến trúc độc đáo kết hợp hài hòa giữa nét truyền thống và hiện đại. Tọa lạc tại trung tâm thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, bảo tàng mang biểu tượng khát vọng phát triển với thiết kế tựa như những cánh buồm vươn ra biển lớn. Từ góc nhìn trên cao, bảo tàng hiện lên như một kim tự tháp vững chãi, gây ấn tượng mạnh mẽ với du khách.
Bảo tàng Ninh Thuận - Nơi lưu giữ lịch sử văn hóa
Bên trong bảo tàng gồm 4 tầng, trưng bày hơn 38.000 hiện vật quý giá tái hiện các giai đoạn lịch sử và văn hóa đặc sắc của Ninh Thuận. Nổi bật là các hiện vật thuộc văn hóa Sa Huỳnh Champa và những tư liệu sống động về đời sống văn hóa người Chăm. Du khách còn được chiêm ngưỡng đồ gốm cổ, khung cửi dệt vải truyền thống, và nhiều hiện vật mang đậm dấu ấn lịch sử kháng chiến như trống báo động của người Raglai hay báo chí cách mạng Ninh Thuận.
Ngoài khám phá lịch sử, bảo tàng còn mở ra hành trình tìm hiểu phong tục đặc sắc như lễ Bỏ mả, lễ Ăn đầu lúa mới hay lễ cưới truyền thống của người Chăm. Không gian trưng bày được thiết kế khoa học, tạo điều kiện thuận lợi cho du khách tự do khám phá hoặc tham gia các tour hướng dẫn chuyên sâu.
Bảo tàng Ninh Thuận không chỉ là nơi lưu giữ ký ức văn hóa mà còn là điểm đến thú vị, giúp bạn hiểu sâu hơn về vùng đất giàu truyền thống này. Một lần ghé thăm, bạn sẽ thêm yêu mảnh đất và con người nơi đây.
>> tìm hiểu: Gợi ý 10 địa điểm du lịch hè ở Việt Nam thú vị, tuyệt đẹp
10. Di tích lịch sử cách mạng quốc gia Bẫy đá Pi Năng Tắc
Bẫy đá Pi Năng Tắc còn gọi là “Bẫy đá Bác Ái,” nằm trên triền núi Gia Túc thuộc xã Phước Bình, huyện Bác Ái. Đây là di tích gắn liền với chiến công oanh liệt của anh hùng lực lượng vũ trang Pi Năng Tắc và dân quân du kích Raglai.
Vào cuối năm 1959, lợi dụng địa hình hiểm trở của đèo Gia Túc, Pi Năng Tắc đã cho lập 17 bẫy đá liên hoàn dọc đoạn đường dài 500 mét, kết hợp với chông, bẫy xoa và cung tẩm độc. Ngày 10/8/1961, ông chỉ huy dân quân du kích đồng loạt kích hoạt bẫy, khiến hàng loạt tảng đá từ vách núi đổ xuống tiêu diệt hơn 100 tên địch. Trận đánh này không chỉ gây tổn thất nặng nề cho đối phương mà còn thể hiện nghệ thuật chiến tranh nhân dân với vũ khí thô sơ nhưng hiệu quả.
Bẫy đá Pi Năng Tắc là minh chứng hùng hồn về sự sáng tạo và ý chí quật cường của đồng bào Raglai trong cuộc kháng chiến. Chiến công này đã trở thành niềm tự hào của người dân địa phương, ghi dấu trong lịch sử Ninh Thuận. Để tưởng nhớ, Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận đã dựng bia kỷ niệm tại đèo Gia Túc, và nơi đây được công nhận là Di tích lịch sử cách mạng Quốc gia vào ngày 31/8/1992.
Ngày nay, Bẫy đá Pi Năng Tắc không chỉ là điểm đến tham quan mà còn là nơi giáo dục truyền thống lịch sử cho thế hệ trẻ. Hơn 60 năm trôi qua, những dấu tích bẫy đá vẫn hiện hữu, kể lại câu chuyện về lòng dũng cảm, trí tuệ và quyết tâm chiến thắng của quân dân Ninh Thuận.
11. Núi Cà Đú
Núi Cà Đú như một ống kính viễn vọng khổng lồ, mang đến tầm nhìn tuyệt vời bao quát toàn cảnh thành phố Phan Rang – Tháp Chàm. Từ đây, du khách có thể nhìn thấy những điểm đến hấp dẫn như bãi biển Ninh Chữ, cánh đồng muối Phương Cựu và xa xa là núi Đá Chồng. Tuy nhiên, hành trình chinh phục núi không dễ dàng, với địa hình hiểm trở, dốc đá cheo leo và những tảng đá lớn nhỏ chồng chất.
Chiêm ngưỡng vẻ đẹp di tích lịch sử cách mạng núi Cà Đú ở Ninh Thuận
Dù khó khăn, núi Cà Đú lại ẩn chứa nhiều hang động thú vị và từng là nơi ẩn náu của các chiến sĩ cách mạng trong kháng chiến. Khi đứng trên đỉnh núi, du khách sẽ được thưởng thức một cảnh quan đẹp đến choáng ngợp. Dưới chân núi là những cánh đồng lúa xanh mướt, vào mùa gặt, chúng biến thành biển vàng rực rỡ.
12. Miếu Xóm Bánh
Vào thời Minh Mạng, Ấp Thanh Sơn (nay là phường Đài Sơn) thuộc thôn Văn Sơn, huyện An Phước, tỉnh Bình Thuận, cư dân đã xây dựng một ngôi miếu nhỏ để thờ nữ thần Thiên Y - A Na (bà Chúa Ngọc), đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của cộng đồng. Miếu có tên chữ là Thanh Sơn Miếu nhưng thường gọi là Miếu Xóm Bánh. Ban đầu chỉ là một ngôi miếu nhỏ, nhưng đến năm Thành Thái thứ 14, miếu được chuyển về vị trí hiện tại và xây dựng khang trang hơn, giữ nguyên cho đến nay.
Miếu Xóm Bánh nằm trong khu dân cư đông đúc, trên diện tích 4629m², được bao quanh bởi tường đá vôi kiên cố. Miếu có hai cổng, cổng trước (Nghi môn) hướng Nam và cổng sau hướng Bắc. Nghi môn có cấu trúc giống như ngôi nhà nhỏ với sáu trụ vữa vôi, nâng đỡ mái ngói âm dương, hai đầu mái được đắp vân mây xoắn, tạo hình thuyền.
Hai bên sân là các am thờ sơn thần, ngũ hành. Nội thất miếu được xây dựng bề thế với những mảng chạm khắc tinh xảo, mang các đề tài phong phú như tứ linh, bát hữu, hoa lá, chim thú, cùng các dải hoa dây, hoành phi, câu đối, đầu dư, đầu bẩy... Mỗi chi tiết đều thể hiện sự tỉ mỉ, công phu của người nghệ nhân.
13. Đình Văn Sơn
Đình Văn Sơn là một công trình kiến trúc nghệ thuật có giá trị, gắn liền với đời sống tâm linh và các hoạt động văn hóa của cộng đồng địa phương. Đình nằm ở khu vực có hồ sen hình bán nguyệt phía trước, sau lưng là núi Cà Đú và xung quanh là đồng ruộng, rẫy và nhà dân. Được xây dựng trên khu đất bằng phẳng, Đình nổi bật với kiến trúc rực rỡ, dễ nhận thấy từ xa.
Cổng Tam quan dẫn vào sân gạch, nơi có tòa Chánh điện. Trước tòa là bức Bình phong án ngữ, bên phải là am thờ Sơn thần, bên trái là am thờ Thổ địa. Nhà Tiền hiền ở phía Tây, nhà Nhóm ở phía Đông tòa Chánh điện, nối liền với nhau qua các cửa phụ dẫn ra các kiến trúc phụ phía sau Đình. Nhà Tây và nhà Đông tạo thành một công trình khép kín với sân Hậu, trong khi Chánh điện, Tiền hiền và Nhóm chung một sân Tiền. Đình được bao quanh bởi tường đá vôi, tạo nên không gian kiên cố, bảo vệ các công trình bên trong.
Đình Văn Sơn - Đình cổ 130 tuổi ở Ninh Thuận
Bên cạnh đó, khuôn viên Đình còn được tôn tạo với nhiều cây cổ thụ, đặc biệt là hai cây bàng lớn tỏa bóng mát quanh năm. Đình Văn Sơn không chỉ là nơi thờ cúng, mà còn mang đậm giá trị phong thủy, với yếu tố “Huyền vũ” được thể hiện qua cách trồng cây và bố trí không gian.
Kiến trúc Đình Văn Sơn có sự kết hợp hài hòa giữa các ngôi nhà vuông, tuân theo nguyên tắc đối xứng, tạo nên nét vững chãi, khỏe khoắn. Mặc dù, các đơn nguyên kiến trúc có kỹ thuật xây dựng tương tự nhau, nhưng độ cao và kích thước khác nhau khiến ngôi Đình trở nên mềm mại, bay bổng.
Các mảng chạm khắc trong Đình mang đề tài phong phú như “Tứ linh”, “Bát tiên”, “Rồng”, “Bát bửu” với những chi tiết tinh xảo, thể hiện tài năng khéo léo của các nghệ nhân. Đặc biệt, sự ngẫu hứng và cách điệu trong chạm khắc đã tạo ra những tác phẩm nghệ thuật đầy sáng tạo, không theo khuôn mẫu cố định.
Từ khi xây dựng đến nay, Đình Văn Sơn đã trải qua nhiều lần tu bổ và biến động lịch sử. Mặc dù có những phần bị xuống cấp, đặc biệt là trong giai đoạn từ 1975 đến 1986 nhưng Đình vẫn giữ được phần lớn kiến trúc nguyên gốc, đặc biệt là cổng Tam quan, tòa Chánh điện và các nhà chính. Những công trình này vẫn phản ánh sự tôn kính và giá trị văn hóa của cộng đồng qua từng thế hệ.
Trên đây là bài viết tổng hợp các di tích lịch sử tại Ninh Thuận nổi tiếng để mọi người có thể tới khám phá nếu có dịp đến. Mỗi di tích mang một giá trị lịch sử riêng để bạn khám phá. Mong rằng, các thông tin này sẽ giúp ích cho bạn chuyến khám phá thật thú vị!
Ninh Thuận
451 lượt xem
Ngày cập nhật
: 03/12/2024
63S Travel