Về thăm An Toàn khu (ATK) Định Hoá chiến khu Việt Bắc năm xưa.

An toàn khu - nơi ra đời những quyết sách quan trọng quyết định vận mệnh của cả dân tộc Việt Nam. Hãy nghe Thanh Thuỷ (Thái Nguyên) một travel blogger nổi tiếng bật mí .

Đố các bạn biết “Thủ đô thứ hai” của nước Việt Nam ta là ở đâu? Bật mí cho các bạn biết nha. Đó chính là Thái Nguyên “Thủ đô gió ngàn” hay “Thủ đô kháng chiến”đó các bạn ạ.

Năm xưa, trong kháng chiến chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ (1946-1954). Ba tỉnh Thái nguyên, Bắc Kạn và Tuyên Quang được gọi là Chiến khu Việt Bắc. Khu vực chính giữa của ba tỉnh đó được coi là nơi an toàn nhất để Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng và các cơ quan đầu não của chính phủ chọn làm căn cứ, lãnh đạo cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ.

Từ đây, tên gọi An Toàn Khu ra đời và còn được gọi tắt là ATK. Thái Nguyên có ATK Định Hoá, Bắc Kạn có ATK Chợ Đồn, Tuyên Quang có ATK Tân Trào, trong đó ATK Định Hoá được lựa chọn là trung tâm của “Thủ đô kháng chiến”. Khu di tích lịch sử cách mạng này đã được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt. Để thể hiện truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta, Đảng và nhà nước đã cho tu sửa, xây dựng lại An Toàn Khu (ATK) nhưng vẫn bảo tồn được những di tích lịch sử một cách trọn vẹn nhất.

Trong khuôn khổ bài viết này mình sẽ giới thiệu đến các bạn về ATK Định Hoá nơi Bác Hồ ở và làm việc nhiều nhất trong suốt 9 năm.

Vì sao ATK (An Toàn Khu) Định Hoá lại được chọn làm “Thủ đô kháng chiến”?

ATK (An Toàn Khu) nằm phần lớn trên địa phận của các xã Phú Đình, Điềm Mặc, Thanh Định, Định Biên, Bảo Linh, Đồng Thịnh, Quy Kỳ, Kim Phượng, Bình Thành và thị trấn Chợ Chu, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên.

Định Hoá được bao quanh bởi đồi núi xen lẫn thung lũng thuận tiện cho việc ẩn náu, có thể sản xuất tự cấp và đảm bảo an toàn cho các hoạt động cách mạng bí mật trong thời kỳ kháng chiến. Phía sau lưng là miền rừng núi đại ngàn, trước mặt là vùng trung du đồi gò bát úp và những dải đồng bằng hẹp tạo nên địa thế “tiến có thể đánh, lùi có thể giữ”.

ATK Định Hóa là một quần thể di tích bao gồm nhiều di tích lịch sử quan trọng.

Một số di tích nổi bật:

1. Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh: Công trình toạ lạc trên một quả đồi Bát úp (hình con rùa) tại địa phận xóm Đèo De, xã Phú Đình, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Nhà lưu niệm ở thế “tứ linh”, lưng tựa núi hổ ngồi (Núi Hồng), mặt hướng ra núi voi phủ phục.

Nơi đây là khu vực giáp ranh giữa 3 tỉnh Tuyên Quang, Bắc Kạn và Thái Nguyên, cách lán Nà Lừa (Tân Trào) 3,5km. Công trình xây dựng đúng vào dịp kỷ niệm 115 Ngày sinh của Bác (19/5/2005). Từ chân núi, lên đến khu chính của nhà lưu niệm có 194 bậc. 194 bậc được chia làm hai đoạn, ở giữa có chiếu nghỉ. Đoạn một là 115 bậc, tượng trưng cho kỷ niệm 115 năm ngày sinh của Bác. Đoạn hai có 79 bậc ở phía trên tượng trưng cho tuổi thọ của Bác.

Phần kết cấu bên trong công trình thể hiện 4 nội dung lớn gồm: “Chủ tịch Hồ Chí Minh với việc lựa chọn xây dựng ATK Định Hoá”; “Những sự kiện lớn trên mảnh đất chiến khu”; “Nghĩa tình sâu nặng của Chủ tịch Hồ Chí Minh với Định Hoá” và “Chủ tịch Hồ Chí Minh sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta”.

2. Cụm di tích Bác ở Khuôn Tát: Gồm cây đa, đoạn suối Khuôn Tát, thác Khuôn Tát - nơi Bác cùng các chiến sĩ cách mạng tắm, giặt, câu cá, nhà sàn và hầm Bác ở đồi Nà Đình (xã Phú Đình, huyện Định Hóa).

Nằm trong quần thể di tích nơi Bác Hồ từng ở, làm việc tại Khuôn Tát còn có Nhà trưng bày bảo tàng ATK Định Hóa và di tích Tỉn Keo nơi Bác chủ trì cuộc họp Bộ Chính trị. Hiện tại, lán ở của Bác, lán họp Bộ Chính trị và một số hạng mục khác... đã được phục dựng lại bằng gỗ, vầu, mái lợp lá cọ.

Đến đây, nơi đâu bạn đi qua cũng thấy dấu chân của Bác. Như những câu thơ trong bài thơ Việt Bắc của nhà thơ Tố Hữu viết về Bác “Nhớ Người những sáng tinh sương/ Ung dung yên ngựa trên đường suối reo/ Nhớ chân Người bước lên đèo/ Người đi rừng núi trông theo bóng người...”

3. Đồi Khau Tý: Nơi Bác ở và làm việc nửa dầu năm 1947 (xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa)

4. Nơi làm việc của đại tướng Võ Nguyên Giáp: Năm 2004, Bộ Quốc phòng dựng lại lán làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, hầm, hào bảo vệ.

5. Nhà tù Chợ Chu (thị trấn Chợ Chu, huyện Định Hóa): Do thực dân Pháp xây dựng vào năm 1916, đây là nơi giam giữ các chiến sĩ cách mạng Việt Nam yêu nước.

Ngoài ra còn nhiều di tích ghi dấu các sự kiện lịch sử quan trọng khác như: Địa điểm thành lập Việt Nam Giải phóng quân, Địa điểm thành lập Hội Nhà báo Việt Nam, Địa điểm thành lập Ủy ban hòa bình Việt Nam hay Địa điểm Báo Quân đội nhân dân ra số đầu …

Ngày nay, ATK Định Hóa là một điểm đến du lịch lịch sử, văn hóa quan trọng, thu hút du khách trong và ngoài nước đến tìm hiểu về lịch sử của dân tộc trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.

Hãy 1 lần đến với Thái Nguyên “Thủ đô gió ngàn” về thăm ATK Định Hoá “Thủ đô kháng chiến” để cảm nhận được tinh thần yêu nước, lòng tự tôn dân tộc và truyền thống cách mạng của người Việt Nam. Để khắc ghi hình ảnh Người cha già kính yêu trong sâu thẳm tâm hồn bạn nhé!

Đôi điều tự cảm nhận:

Khi viết bài viết này rồi đọc lại những câu thơ trong bài thơ Việt Bắc, hát bài hát “ATK Hát Mãi Tên Người” của nhạc sĩ Lê Tú Anh không hiểu sao trong tôi lại nghẹn ngào đến vậy? Tôi thật sự rất xúc động và cảm thấy tự hào lắm khi tôi là một người con của quê hương Thái Nguyên mảnh đất xứ Trà anh hùng.

Thanh Thuỷ (Thái Nguyên)