Top 26+ di tích lịch sử tại Bắc Giang nhất định nên khám phá

Đi du lịch Bắc Giang, chúng ta sẽ được đến với mảnh đất của những điệu chèo cổ và khám phá nét tín ngưỡng văn hóa đặc sắc. Hãy cùng cảm nhận vẻ trầm lắng của nơi đây qua các di tích lịch sử tại Bắc Giang như chùa Vĩnh Nghiêm, đình Thổ Hà, đền Xương Giang…

Bắc Giang - vùng đất Đông Bắc Việt Nam, nổi bật với hệ thống di tích lịch sử phong phú, là những chứng nhân của quá trình dựng nước và giữ nước. Mỗi địa điểm ở đây đều mang giá trị văn hóa, lịch sử sâu sắc, là niềm tự hào của người dân Bắc Giang và điểm đến ý nghĩa cho du khách muốn tìm hiểu về truyền thống dân tộc. Cùng 63Stravel khám phá các di tích này trong bài viết.

Top 26 di tích lịch sử tại Bắc Giang nổi tiếng

Dưới đây là các di tích lịch sử tại Bắc Giang nổi tiếng nếu có cơ hội đến đây hãy ghé và trải nghiệm.

1. Khu Du lịch Khuôn Thần

Hồ Khuôn Thần nằm ở xã Kiên Lao, huyện Lục Ngạn, cách thành phố Bắc Giang khoảng 40km về phía Đông Bắc, là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn hòa mình vào thiên nhiên. Với diện tích 240 ha, hồ được bao bọc bởi rừng thông hùng vĩ và đồi vải xanh ngát, tạo nên không gian yên bình và mát mẻ.

Bâng khuâng trước vẻ đẹp yên bình của hồ Khuôn Thần

Điểm nhấn của hồ là năm hòn đảo nhỏ nhấp nhô giữa làn nước trong xanh, nơi có những rừng thông 15-20 năm tuổi trải rộng khoảng 800 ha, kết hợp rừng tự nhiên và rừng tái sinh. Hồ Khuôn Thần mang đến khung cảnh hữu tình, thanh bình, là nơi lý tưởng để thư giãn và tránh xa những ồn ào, áp lực cuộc sống.

2. Khu du lịch tâm linh sinh thái Tây Yên Tử

Khu bảo tồn Tây Yên Tử tọa lạc tại xã Tuấn Mậu, huyện Sơn Động, là một điểm đến du lịch Bắc Giang nổi bật với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và hùng vĩ. Với diện tích lên tới 13.022,7 ha, nơi đây là tổ hợp của hệ sinh thái phong phú và các di tích lịch sử từ thời Lý – Trần như Am Vãi, Hồ Bấc, Khám Lạng… mang đậm dấu ấn văn hóa Phật giáo của thiền phái Trúc Lâm.

Chiêm ngưỡng vẻ đẹp của khu du lịch tâm linh sinh thái Tây Yên Tử

Khu vực này không chỉ là một không gian lý tưởng để tôn vinh văn hóa tâm linh mà còn là nơi để du khách tận hưởng không khí trong lành và thiên nhiên hùng vĩ. Những công trình tôn giáo uy nghiêm và bức tường thành được xây dựng từ thời nhà Trần tạo nên nét đặc sắc cùng với khung cảnh núi non bao la, Tây Yên Tử thực sự là nơi xoa dịu tâm hồn và mang đến những trải nghiệm đáng nhớ cho những ai ghé thăm.

3. Động Thiên Thai - Đền thờ Kỳ Đồng Nguyễn Văn Cẩm

Động Thiên Thai thuộc xã Hồng Kỳ, huyện Yên Thế, là một di tích lịch sử quan trọng, được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt năm 2012. Là một phần của "Thất diệu đồn điền" do Kỳ Đồng Nguyễn Văn Cẩm - một danh nhân yêu nước tài hoa - sáng lập.

Động này không chỉ lưu giữ giá trị lịch sử mà còn là nơi diễn ra nhiều sự kiện văn hóa, tín ngưỡng quan trọng của người dân địa phương. Động Thiên Thai với kiến trúc giản dị nhưng ý nghĩa, từng là nơi khắc in những văn bản thơ Nôm - Hán của Kỳ Đồng, nay đã và đang được trùng tu nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa độc đáo của di tích này.

4. Chùa Phúc Tằng

Chùa Phúc Tằng (còn gọi là Sùng Quang Tự) nằm tại thôn Phúc Tằng, xã Tăng Tiến, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, là một ngôi cổ tự có diện tích gần 5.000 m², hướng Nam ghé Tây – một hướng mang ý nghĩa tốt lành theo Phật giáo. Ngôi chùa được xây dựng từ thời Lý, với nhiều lần trùng tu, nổi bật nhất vào năm 1630 dưới thời Chúa Trịnh Tráng.

Chùa Phúc Tằng (Sùng Quang Tự) - Di tích kiến trúc nghệ thuật Quốc gia

Ngôi chùa có kiến trúc chồng diêm độc đáo, gồm toà tiền đường và thượng điện, mang phong cách đặc trưng của tông phái Đại thừa. Đặc biệt, chùa sở hữu ba bức chạm gỗ tinh xảo cùng hệ thống tượng Phật cổ quý giá.

Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, chùa vẫn lưu giữ các tài liệu, hiện vật văn hóa có giá trị, như bia đá từ thời vua Lê Thần Tông và bức chạm gỗ độc đáo, góp phần khẳng định giá trị nghệ thuật và tâm linh của chùa Phúc Tằng.

5. Cụm di tích Lý Cốt

Cụm di tích Lý Cốt tại xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, Bắc Giang là một quần thể tâm linh bao gồm đình, chùa, nghè, phần mộ, giếng Hà và đền Đót, nơi tưởng nhớ Nàng Giã Đại Thần – nữ tướng Dương Thị Giã của thời Hai Bà Trưng. Truyền thuyết kể rằng bà từng tập hợp nghĩa quân tại vùng núi Đót để chống lại quân Hán, lập nhiều chiến công hiển hách và tuẫn tiết tại đây.

Kiến trúc của cụm di tích mang phong cách “tiền Thần, hậu Phật,” tức đình trước chùa sau, với khuôn viên rộng lớn, cổ kính nhờ cây đại hàng trăm năm tuổi. Cụm di tích có từ thời Lê Trung Hưng và là nơi diễn ra lễ hội vào ngày 14 tháng Giêng và mùng 8 tháng Tư âm lịch. Lễ hội đậm màu sắc tín ngưỡng thờ nữ thần, với nghi lễ "cấm lửa" và "cấm đồng," cùng các trò chơi dân gian như đua ngựa, đấu vật, kéo co, tạo nên nét văn hóa độc đáo chỉ có tại vùng văn hóa núi Đót.

6. Đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung

Đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung tọa lạc tại số 36 phố Hoàng Công Phụ, gần chợ Nếnh, cách thành phố Bắc Giang khoảng 12 km về phía Tây - Nam. Với diện tích 2,5 ha, công trình mang đậm dấu ấn kiến trúc truyền thống Việt Nam, bao gồm nhiều hạng mục như đền thờ, tượng đài, sân hành lễ, tháp bút và hồ bán nguyệt, được bao quanh bởi cây xanh cảnh quan.

 Đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung

Đền không chỉ tôn vinh Tiến sĩ Thân Nhân Trung - người mở đầu cho dòng họ Tiến sĩ ở làng Yên Ninh, mà còn lưu giữ nhiều hiện vật quan trọng, trong đó có bảng gỗ ghi câu nói nổi tiếng “Hiền tài là nguyên khí quốc gia.” Từ thế kỷ XV đến XVII, làng Yên Ninh đã có 10 Tiến sĩ nổi bật, phản ánh truyền thống hiếu học của địa phương.

Được phục dựng vào năm 1995 nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, giáo dục lòng yêu nước và tinh thần học tập cho các thế hệ sau. Những lễ hội diễn ra tại đây không chỉ là dịp tưởng nhớ công lao của các vị Tiến sĩ mà còn là nơi khơi dậy niềm tự hào dân tộc, với câu nói của Thân Nhân Trung luôn là kim chỉ nam cho mọi thế hệ.

7. Đình Bài Xanh

Đình Bài Xanh tọa lạc dưới sườn núi Bài ở phía Tây, là một di tích văn hóa tiêu biểu mang đậm dấu ấn lịch sử và tín ngưỡng của nhân dân địa phương. Với kiến trúc truyền thống 3 gian 2 chái, đình đã trải qua nhiều thăng trầm, từ thời Lê đến Nguyễn và vẫn giữ được nhiều di vật quý giá như bia đá, câu đối và sắc phong.

Đây là nơi thờ Thành hoàng làng Cao Sơn Đại Vương, vị anh hùng đã có công lớn trong việc đánh giặc ngoại xâm và được phong thần bởi triều đình. Đình không chỉ là một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo với những nét chạm khắc tinh xảo, mà còn là nơi tổ chức các lễ hội hàng năm, gắn kết cộng đồng và bảo tồn truyền thống hiếu học. Năm 1995, Đình Bài Sanh được công nhận là di tích kiến trúc-nghệ thuật cấp Quốc gia, khẳng định giá trị văn hóa và lịch sử của địa phương.

8. Đình Mật Ninh

Đình Mật Ninh là một biểu tượng văn hóa tín ngưỡng nổi bật của thôn, với kiến trúc đồ sộ và nghệ thuật chạm khắc tinh xảo. Được xây dựng từ thời Lê, đình đã tồn tại gần 400 năm, ghi dấu ấn lịch sử qua tấm bia đá cổ "Hành Huệ lưu phúc chi bi" từ năm 1664. Đình thờ đức thánh Cao Sơn đại vương, người có công lớn trong việc chống giặc ngoại xâm, với câu chuyện huyền bí về nguồn gốc và tài năng phi thường của ông.

Dù trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đình Mật Ninh vẫn vững vàng trên nền đất xưa, chỉ còn lại tòa đại đình và hậu cung, mang đậm dấu ấn kiến trúc Lê với lối xây dựng truyền thống. Nghệ thuật chạm khắc ở đây vẫn giữ được vẻ đẹp và sức sống của văn hóa dân gian, thể hiện qua các đề tài quen thuộc như hoa lá, tứ linh…

Cổng đình được xây dựng sau, với 2 cột đồng trụ nổi bật, dẫn vào không gian bên trong. Tòa đại đình ba gian hai chái, mái ngói cong mềm mại, như một chiếc thuyền úp giữa ao hồ. Các chi tiết trang trí như hình cánh phong và các con kìm, ly thể hiện sự khéo léo và tâm huyết của các nghệ nhân.

Ngoài ra, đình còn lưu giữ nhiều hiện vật quý giá như bia đá, sắc phong, câu đối và các đồ thờ tự, giúp làm phong phú thêm giá trị văn hóa, lịch sử của di tích. Đình Mật Ninh không chỉ là nơi thờ phụng mà còn là địa điểm tổ chức các hoạt động văn hóa tín ngưỡng của cộng đồng, xứng đáng được bảo tồn và phát huy giá trị trong thời đại hôm nay.

9. Đình Chiền

Làng Chiền là một phần của xã Nội Hoàng, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang, nằm dưới chân núi Nham Biền với địa thế "Long Hổ quần tụ". Ngôi làng có 265 hộ với hơn 1.000 nhân khẩu, từ lâu đã nổi tiếng với những nét văn hóa độc đáo và lịch sử phong phú. Sự phát triển của làng gắn liền với việc khai hoang lập thôn mới, trong đó thôn Chiền vẫn giữ được những giá trị truyền thống đặc sắc.

Trung tâm làng Chiền là ngôi đình thờ thần Cao Sơn và Đổng Đĩnh, những vị thần đã có công lớn trong việc bảo vệ Tổ quốc. Đình Chiền được xây dựng từ thời Hậu Lê và đã trải qua nhiều lần tu sửa, trong đó có sự đóng góp của dòng họ Dương. Năm 1999, dân làng đã chung tay xây dựng lại đình sau khi bị tàn phá. Đình hiện còn lưu giữ nhiều hiện vật quý giá và đã được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.

Hội làng Chiền diễn ra vào ngày 8, 9 và 10 tháng 8 âm lịch hàng năm, với những nghi lễ độc đáo như thui trâu tế thần và rước cỗ. Đây là dịp để người dân tưởng nhớ các vị thành hoàng và cầu cho mưa thuận gió hòa. Các trò chơi dân gian truyền thống như bịt mắt đập niêu, đánh cờ, và bắt vịt cũng thu hút đông đảo người tham gia. Sự kiện không chỉ thể hiện lòng thành kính mà còn gắn kết cộng đồng và gìn giữ bản sắc văn hóa.

>> Đọc thêm: Đi du lịch tại Phú Thọ thì mua gì về làm quà?

10. Đình Lũ Phú

Đình Lũ Phú thuộc xã Xuân Phú, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang, có lịch sử lâu đời và được xây dựng theo kiểu chữ Nhất từ thời Lê Trung Hưng, với niên đại được ghi trên tấm bia năm 1680. Đình có kiến trúc hình chữ công, gồm 7 gian tiền tế và 3 gian hậu cung, nổi bật với những họa tiết chạm khắc tinh xảo thể hiện nghệ thuật dân gian.

Tại đây thờ Tướng quân Vũ Thành và Hà Công Khánh, những vị anh hùng đã có nhiều công lao trong sự nghiệp bảo vệ đất nước. Đình Lũ Phú không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là trung tâm của nhiều sự kiện lịch sử quan trọng, từ các cuộc mít tinh cho đến những hoạt động kháng chiến chống thực dân Pháp.

Lễ hội truyền thống diễn ra vào ngày 8 và 9 tháng Giêng âm lịch hàng năm, thu hút đông đảo người dân tham gia. Với những giá trị văn hóa và lịch sử đặc sắc, đình Lũ Phú đã được công nhận là di tích Lịch sử - Văn hóa cấp tỉnh vào năm 2004.

11. Đền Cầu Khoai

Di tích đền Cầu Khoai (hay còn gọi là đền Cô) là nơi thờ cúng hai cô gái dũng cảm Đàm Thị Dung Hoa và Đàm Thị Quế Hoa - con của quan Đàm Thận Huy, những người đã hy sinh trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm vào thế kỷ 16. Sau khi cha mất, hai cô tiếp tục lãnh đạo quân đội trong ba ngày, cho đến khi buộc phải tuẫn mình xuống sông Sỏi để bảo toàn danh tiết. Để tưởng nhớ công ơn của họ, dân địa phương đã lập đền thờ và sau này xây thêm chùa Hoài Âm để cầu siêu cho linh hồn hai cô.

Khám phá di tích quốc gia đặc biệt Đền Cầu Khoai

Đền Cầu Khoai không chỉ ghi dấu lịch sử với cuộc khởi nghĩa Yên Thế do Hoàng Hoa Thám lãnh đạo mà còn là trung tâm của nhiều sự kiện lịch sử quan trọng như các trận đánh chống thực dân Pháp. Được xây dựng vào năm 1524 và trải qua nhiều lần trùng tu, ngôi đền hiện có kiến trúc kiểu chữ đinh với tượng thờ hai cô và các thị nữ.

Hàng năm vào ngày 23 tháng Giêng, lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ và tôn vinh những anh hùng đã hy sinh cho tổ quốc, thu hút đông đảo du khách tham gia. Đền Cầu Khoai đã được công nhận là di tích Quốc gia đặc biệt, khẳng định giá trị lịch sử và văn hóa của nó trong lòng người dân và du khách.

12. Cụm Di tích Tiên Lục

Cụm di tích Tiên Lục là một trong những công trình văn hóa tâm linh tiêu biểu, nổi bật với giá trị kiến trúc và nghệ thuật được thể hiện qua các tác phẩm chạm khắc tinh xảo. Dù đã trải qua hơn 300 năm, nơi đây vẫn bảo lưu nhiều mảng chạm khắc đặc sắc từ thời Lê Trung Hưng (thế kỷ XVII-XVIII) và thời Nguyễn (thế kỷ XIX), thể hiện sự chuyển giao và tiếp biến trong nghệ thuật kiến trúc Việt Nam.

Trong số những đề tài tiêu biểu, chạm khắc “đấu vật” tại đình Viễn Sơn nổi bật với hình ảnh hai người đàn ông cởi trần trong tư thế vui vẻ, thể hiện tinh thần phấn khởi. Đề tài “Tiên nữ cưỡi rồng” cũng rất phổ biến, gắn liền với ý nghĩa linh thiêng và may mắn, tạo nên biểu tượng gần gũi với người dân. Kỹ thuật chạm kênh bong, kết hợp giữa chạm nổi và chạm lộng, tạo ra nhiều lớp không gian sống động trên từng mảng gỗ.

Khác biệt với nhiều ngôi đình khác, Cụm di tích Tiên Lục để trần gỗ tự nhiên, thể hiện sự mộc mạc nhưng vẫn tinh tế. Mỗi ngôi đình trong cụm đều mang phong cách chạm khắc riêng biệt như đình Viễn Sơn với các đường nét phóng khoáng và đình Thuận Hòa với những mảng chạm trau chuốt. Bảo tàng tỉnh Bắc Giang đánh giá rằng, cụm di tích này phản ánh một cách toàn diện về thẩm mỹ điêu khắc và trang trí kiến trúc trong các giai đoạn lịch sử, góp phần làm nổi bật giá trị văn hóa nghệ thuật của vùng đất Bắc Giang.

13. Khu di tích núi Dành

Khu di tích Núi Dành tọa lạc tại xã Liên Chung và xã Việt Lập, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang, nằm bên dòng sông Thương thơ mộng, được bao quanh bởi thiên nhiên xanh mướt và trong lành. Nơi đây thu hút du khách bởi quần thể ba ngôi đền cổ kính trên đỉnh núi, cùng với cảnh sắc hữu tình. Ngọn núi Dành cao khoảng 117 mét, có lối đi dễ dàng với 345 bậc thang gạch, thuận lợi cho việc chinh phục đỉnh núi.

Núi Dành - Điểm du lịch tâm linh sinh thái tại Bắc Giang

Được biết đến là dãy núi lớn thứ hai của huyện Tân Uyên, Núi Dành gây ấn tượng bởi vẻ đẹp thơ mộng, với rừng thông xanh tươi gần 50 năm tuổi, mang đến cảm giác như đang ở Đà Lạt. Dọc theo con đường lên đỉnh, du khách sẽ đắm chìm trong bức tranh phong cảnh nên thơ, tiếng thông reo hòa quyện với những cơn gió nhẹ, tạo nên không khí thư giãn tuyệt vời. 

Sau hành trình 345 bậc thang, bạn sẽ đến Đền Dành, nơi ngôi đền ẩn mình giữa bốn bề cây cối xanh tươi. Với gam màu cổ kính hòa quyện cùng không gian yên bình, Đền Dành mang đến vẻ đẹp rất riêng, tạo nên trải nghiệm độc đáo mà ít điểm đến nào ở Bắc Giang có được.

14. Chùa My Điền

Tại khu phố My Điền, thị trấn Nếnh, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, ngôi cổ tự Thánh Minh tự nổi bật với vẻ đẹp cổ kính hiếm có. Được xây dựng từ thời Lý, chùa đã trải qua nhiều lần trùng tu nhưng vẫn giữ nguyên giá trị lịch sử. Đặc biệt, bậc thềm đá xanh hình rồng ở cửa chùa là một minh chứng độc đáo cho kiến trúc thời kỳ này, với những đường nét sinh động và tinh tế, thể hiện sự kết nối giữa nghệ thuật điêu khắc và tín ngưỡng Phật giáo.

Chùa My Điền có kiến trúc “tiền Thần hậu Phật”, tạo thành một quần thể di tích hài hòa và cổ kính. Trong khuôn viên chùa, nhiều công trình vẫn được bảo lưu, bao gồm Tam quan, nhà Tổ, nhà khách và tòa Tam bảo. Giữa sân chùa, tấm bia đá từ thời Lê khắc ghi về việc công đức tạo dựng chùa là một di sản quý giá.

Chùa không chỉ là nơi thờ tự mà còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa tôn giáo, tổ chức các lễ hội truyền thống, như hội lệ vào mùng 1 tháng 2 âm lịch, với các nghi lễ phong phú. Được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh từ năm 2004, chùa My Điền vẫn giữ được những giá trị văn hóa đặc sắc giữa lòng khu công nghiệp sầm uất, là địa điểm hấp dẫn cho du khách thập phương tới chiêm bái và tìm hiểu văn hóa tâm linh.

15. Đình Hả

Đình Hả tọa lạc tại thôn Đình Hả, xã Tân Trung, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang, cách trung tâm huyện khoảng 7 km về phía Bắc và thành phố Bắc Giang 22 km về phía Tây Bắc. Đây là một trong những di tích lịch sử quan trọng, ghi dấu mốc lịch sử của cuộc Khởi nghĩa Nông dân Yên Thế do thủ lĩnh Lương Văn Nắm phát động vào ngày 16/3/1884. Sau khi đánh bại quân Pháp tại Đức Lân, ông đã trở về đình Hả để tổ chức lễ tế cờ, đánh dấu khởi đầu cho cuộc kháng chiến kéo dài gần 30 năm.

Đình Hả được công nhận là Di tích Lịch sử cấp Quốc gia năm 1994 và được Thủ tướng Chính phủ cấp Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt vào năm 2012. Theo truyền thuyết, ngôi đình có nguồn gốc từ thời Lê - Nguyễn vào thế kỷ XVII, khi người dân xã Thế Lộc (nay là xã Tân Trung) hợp sức xây dựng để thờ các vị thần, bao gồm cả thủ lĩnh Lương Văn Nắm. Sau nhiều lần bị tàn phá, ngôi đình hiện tại được xây dựng lại bởi Hoàng Hoa Thám trong thời kỳ tạm hòa với quân Pháp.

Đình Hả được thiết kế theo lối kiến trúc “Tiền Thần, hậu Phật”, với đình ở phía trước và chùa cách đó khoảng 80m, tạo nên không gian thiêng liêng và tĩnh mịch. Xung quanh cụm di tích là khu rừng Lim xanh cổ thụ hàng trăm năm tuổi, mang lại không khí trong lành và tôn nghiêm, là điểm đến lý tưởng cho du khách yêu thích lịch sử và văn hóa.

16. Chùa Tứ Giáp

Chùa Tứ Giáp là di tích lịch sử và nghệ thuật cấp quốc gia, được xây dựng từ thời Lê (1771-1773) với tên gọi ban đầu là Đại Phúc. Ngôi chùa có kiến trúc nội công ngoại quốc, bao gồm 7 gian với tiền đường, trung đường, thượng điện và các công trình phụ như nhà tổ, nhà khách, tam quan và gác chuông.

Tuy nhiên, vào năm 1885, thực dân Pháp đã phá hủy phần lớn công trình. Năm 1886, nhân dân xã Nhã Nam cùng hai xã Dương Lâm và Lý Cốt đã chung tay phục dựng chùa theo lối kiến trúc tiền thần hậu Phật.

Một sự kiện đáng nhớ diễn ra vào ngày 11/3/1948, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư cho Công an Khu XII, bức thư được mở tại chính chùa Tứ Giáp, trong đó có những điều dạy về tư cách người công an cách mạng. Trải qua thời gian và chiến tranh, chùa đã bị xuống cấp.

Đến ngày 9 tháng 1 năm 2021, UBND thị trấn Nhã Nam tổ chức lễ động thổ để tu bổ, tôn tạo chùa với kinh phí khoảng 40 tỷ đồng, trong đó gần 23 tỷ đồng được quyên góp từ Bộ Công an, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Giang và nhân dân địa phương. Đến nay, giai đoạn 1 của dự án tu bổ đã hoàn thành với các công trình như Nhà Tổ, Tam Bảo, nhà Mẫu, cổng Tam quan và gác chuông.

Giai đoạn 2 đang được thi công, bao gồm vườn cây lưu niệm và các hạng mục khác, dự kiến hoàn thành vào dịp kỷ niệm 75 năm Ngày Bác Hồ có Sáu điều dạy Công an nhân dân. Sau lễ khánh thành, chùa Tứ Giáp trở thành địa chỉ về nguồn, là nơi cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

17. Chùa Kem

Chùa Kem (hay còn gọi là Sùng Nham tự) là một ngôi chùa cổ gần 400 năm tuổi tọa lạc bên dãy núi Nham Biền, thuộc xã Nham Sơn, huyện Yên Dũng, Bắc Giang. Với vẻ đẹp thanh tịnh, chùa không chỉ là một di sản văn hóa mà còn lưu giữ nhiều dấu ấn lịch sử. Được xây dựng vào năm Đinh Hợi (1527, 1587 hoặc 1647) dưới sự dẫn dắt của bà Hoàng Thị Tuế, ngôi chùa từng trải qua nhiều lần trùng tu và mở rộng.

Chùa Kem - nét độc đáo của di tích lịch sử bên dãy núi Nham Biền

Được xây dựng trong khung cảnh tuyệt đẹp, ba mặt của chùa được bao bọc bởi núi non, bên cạnh là dòng suối uốn lượn và xa xa là sông Cầu. Hiện nay, chùa có năm hạng mục chính: Tam Quan, Tam Bảo, Nhà Tổ, Vườn Tháp và Nhà Mẫu, mang đậm phong cách kiến trúc thời Lê và Nguyễn.

Ngoài giá trị về kiến trúc, chùa Kem còn là chứng nhân lịch sử quan trọng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Nơi đây từng là căn cứ của nghĩa quân, đặc biệt trong giai đoạn 1906-1908 khi Hoàng Hoa Thám đóng quân. Hàng năm, lễ hội chùa Kem diễn ra vào ngày 21/8 âm lịch, thu hút nhiều du khách và phật tử.

Chùa Kem đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2012, trở thành một trong 23 điểm di tích quan trọng thuộc cụm di tích lịch sử Những địa điểm khởi nghĩa Yên Thế, thể hiện giá trị văn hóa và lịch sử của dân tộc.

18. Lăng họ Đoàn

Lăng họ Đoàn cách trung tâm thành phố Bắc Giang khoảng 12 km về phía nam, tọa lạc trên núi Hình Nhân, thuộc xã Vân Trung, huyện Việt Yên. Được xây dựng vào thế kỷ XVIII dưới triều vua Lê Hiển Tông, lăng là nơi an nghỉ của Đoàn Công Bạo, một vị quan có công lớn trong triều đại. Khu lăng có kiến trúc cổ kính với trục chính hình chữ nhất, bao gồm các hạng mục như cổng lăng, khu thờ lộ thiên và Tiêu Dao Am, tạo nên một không gian trang nghiêm.

Mặc dù trải qua thời gian và chiến tranh, nhiều công trình vẫn được bảo tồn, thể hiện nghệ thuật kiến trúc đặc trưng của thời Lê. Tuy nhiên, sự xâm thực của thiên nhiên và tác động từ chiến tranh đã khiến một số phần bị hư hỏng, và việc bảo vệ di tích còn gặp khó khăn do vị trí xa khu dân cư.

Nhờ vào sự quan tâm của dòng họ và chính quyền địa phương, các hạng mục hư hỏng đã được phục chế, đồng thời kế hoạch khôi phục và bảo vệ lăng cũng đang được thực hiện. Ngày 31/12/2015, lăng họ Đoàn được xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa, mở ra cơ hội để gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa của tổ tiên cho các thế hệ mai sau.

19. Đền Thượng

Đền Thượng còn được biết đến là Đền thờ Thạch Linh Thần Tướng, tọa lạc trên đỉnh núi Phượng Hoàng thuộc dãy Bổ Đà, xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, Bắc Giang. Với lịch sử hình thành lâu đời, đền được xây dựng từ thời kỳ xa xưa và tu bổ qua nhiều giai đoạn, đặc biệt là thời Nguyễn (thế kỷ XIX-XX).

Truyền thuyết dân gian kể về Thạch Tướng, vị thần anh dũng đã giúp vua Hùng Tạo Vương đánh bại giặc Man. Sau khi lập công, Thạch Tướng cưỡi voi trở về quê hương, rồi bay thẳng lên trời từ đỉnh núi Phượng Hoàng, để lại sự tôn kính trong lòng nhân dân.

Đền Thượng không chỉ nổi tiếng với kiến trúc độc đáo mà còn là một phần của quần thể di tích liên hoàn cùng với chùa Bổ Đà, đền Trung và nhiều di tích khác, phản ánh sâu sắc lịch sử đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc. Khung cảnh nơi đây được bao bọc bởi cây cối xanh tươi và núi non hùng vĩ, tạo nên không gian linh thiêng và thanh tịnh. Đền Thượng hiện nay vẫn giữ gìn những giá trị văn hóa và tâm linh, là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai yêu thích di sản văn hóa truyền thống Việt Nam.

20. Hồ Cấm Sơn

Hồ Cấm Sơn Bắc Giang là một viên ngọc giữa lòng thiên nhiên, với không gian rộng lớn bao la và những hòn đảo nhỏ xinh đẹp nổi bật trên mặt nước. Nơi đây là chốn sinh sống của cộng đồng người Kinh, Tày và Nùng, tạo nên bức tranh văn hóa đa dạng giữa những cảnh sắc yên bình. Khi du khách ghé thăm hồ, họ sẽ được đắm chìm trong vẻ đẹp tĩnh lặng, đặc biệt là vào mỗi buổi sáng sớm, khi làn sương mờ bao phủ mặt hồ, tạo nên cảnh tượng như chốn bồng lai.

Hồ Cấm Sơn không chỉ đơn thuần là một công trình thủy lợi lớn, mà còn là một tuyệt tác thiên nhiên. Tọa lạc ở độ cao khoảng 300m so với mực nước biển, hồ có tổng diện tích ban đầu khoảng 2.600 ha, có thể mở rộng lên tới 3.000 ha trong mùa mưa. Với chiều dài hơn 30km và độ sâu tối đa lên đến 47m, hồ mang trong mình vẻ đẹp hùng vĩ, dễ dàng khiến bất kỳ ai ghé thăm đều phải trầm trồ.

Vẻ đẹp hồ Cấm Sơn nhìn từ trên cao

Bao quanh hồ là những ngọn núi xanh ngát, tạo nên khung cảnh thơ mộng. Vào mùa khô, bãi bồi dày phù sa hiện lên, nơi người dân trồng trọt hoa màu. Đến mùa mưa, hồ lại biến hình với hàng trăm hòn đảo nhấp nhô, tựa như một Vịnh Hạ Long thu nhỏ, hài hòa giữa thiên nhiên hùng vĩ của núi rừng.

Chưa dừng lại ở đó, lòng hồ Cấm Sơn còn là nơi sinh sống của nhiều loài thủy sản quý giá như tôm, cua và các loại cá đặc sản. Người dân nơi đây thường kể những câu chuyện thú vị về những mẻ cá “khủng” mà họ bắt được trong những đêm trăng, nhấn mạnh sự phong phú của cuộc sống nơi đây.

Từ trên cao, hồ Cấm Sơn hiện ra như một bức tranh thủy mặc tuyệt đẹp với mặt nước trong xanh, yên ả và những hòn đảo rải rác, cùng với hình ảnh những chiếc thuyền nhỏ của ngư dân. Khung cảnh nơi đây gợi nhớ đến Vịnh Hạ Long, với làn gió nhẹ nhàng như một làn sóng mát rượi, khiến lòng người thêm phấn khởi. 

21. Chùa Phúc Lâm

Chùa Phúc Lâm là một ngôi chùa cổ kính nằm trên dải đất linh thiêng cách khu dân cư khoảng 500 mét, từng là nơi rừng rậm trù phú với nhiều cây cổ thụ và thảo mộc quý hiếm. Được xây dựng vào thời vua Lê Trung Hưng (1681 – 1704) bởi Tổ Thiện Phát dòng Lâm Tế, chùa đã trở thành nơi thờ phụng và bảo tồn những giá trị văn hóa Phật giáo trong suốt hàng trăm năm.

Dù trải qua nhiều thăng trầm, đặc biệt là sau biến cố năm 1945 khi chùa bị phá hủy, người dân địa phương đã chung tay xây dựng lại chùa vào năm 1954. Tuy nhiên, việc thiếu thầy trụ trì trong nhiều năm đã khiến chùa xuống cấp. Năm 2002, hòa thượng Thích Thiếu Hương đã được mời về trụ trì và quyết tâm phục hồi chùa thành Trung tâm Phật giáo của huyện Việt Yên.

Từ năm 2004 đến 2016, nhờ sự đóng góp của phật tử và cộng đồng, nhiều công trình mới như Tam bảo, nhà tổ, và tượng Quán Thế Âm đã được xây dựng, biến chùa Phúc Lâm thành một trung tâm tín ngưỡng quan trọng. Trong tương lai, chùa dự kiến sẽ tiếp tục phát triển các công trình phục vụ nhu cầu tín ngưỡng và sinh hoạt của người dân và du khách.

>> Tham khảo: Tổng hợp ảnh đẹp về những địa điểm du lịch Bắc Giang

22. Khu Di Tích Lịch Sử Địa Điểm Chiến Thắng Xương Giang

Thành Xương Giang là một di tích lịch sử cấp quốc gia, nổi bật với những trận đánh oanh liệt của quân và dân ta, đặc biệt trong cuộc kháng chiến chống quân Minh. Được xây dựng từ thế kỷ XV, thành cổ Xương Giang có hình chữ nhật, dài 600m và rộng 450m, được bao quanh bởi hệ thống hào phòng thủ vững chắc.

Khu Di Tích Lịch Sử Địa Điểm Chiến Thắng Xương Giang

Năm 2009, nơi đây được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt, tôn vinh tinh thần yêu nước và lòng kiên cường của dân tộc. Thành Xương Giang không chỉ ghi lại chiến công vang dội của nghĩa quân Lam Sơn do Trần Nguyên Hãn lãnh đạo, mà còn là biểu tượng cho khát vọng độc lập và chủ quyền.

Đến tham quan thành, du khách sẽ không thể không ấn tượng với kiến trúc độc đáo, các công trình như giếng Phủ với hoa văn tinh xảo và cổng nghi môn kiên cố, mang đến cảm giác huyền bí và thiêng liêng. Hãy lên đường khám phá Xương Giang để hiểu thêm về một phần lịch sử vẻ vang của dân tộc.

23. Chùa Vĩnh Nghiêm

Chùa Vĩnh Nghiêm (còn được gọi là chùa Đức La) tọa lạc tại thôn Quốc Khánh, xã Trí Yên, huyện Yên Dũng, Bắc Giang, là một trong những ngôi chùa cổ nhất và có giá trị văn hóa đặc sắc tại Việt Nam. Nằm giữa không gian yên bình với những hàng tre xanh mướt, chùa không chỉ là nơi thờ Phật mà còn thờ Trúc Lâm Tam Tổ của triều đại nhà Trần.

Chùa Vĩnh Nghiêm – danh lam cổ tự của Bắc Giang

Xây dựng từ thời Lý, chùa được trùng tu vào thế kỷ XIII bởi Phật hoàng Trần Nhân Tông, trở thành trung tâm Phật giáo quan trọng của Thiền phái Trúc Lâm. Với hơn 700 năm tuổi, chùa vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính và uy nghi, tọa lạc bên dòng Lục Nam và Lục Thương, phía trước là ngã ba sông và phía sau là núi Cô Tiên.

Kiến trúc chùa Vĩnh Nghiêm hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại, với mái ngói cong vút và những chạm khắc tinh xảo. Nơi đây lưu giữ nhiều hiện vật quý giá như tượng Phật, bia đá và đồ thờ, thu hút đông đảo du khách đến tham quan và cầu nguyện mỗi năm. Các công trình kiến trúc nổi bật như cổng tam quan, nhà Tổ và gác chuông tạo nên không gian thanh bình và tôn nghiêm, phản ánh sự hưng thịnh của Phật giáo thời Trần.

24. Đình Thổ Hà

Đình Thổ Hà là một trong những ngôi đình cổ hiếm hoi còn lưu giữ được niên đại. Được xây dựng vào năm 1685 và vẫn đứng vững cho đến ngày nay, trở thành điểm đến nổi bật trong hành trình du lịch Bắc Giang.

Kiến trúc của đình Thổ Hà mang một vẻ đẹp độc đáo với ba nếp nhà được bố trí hài hòa: Tiền Tế, Đại Đình và Hậu Cung, mỗi nếp nhà đều thể hiện những giá trị văn hóa và tín ngưỡng đặc sắc. Đến đây, du khách không chỉ chiêm ngưỡng sự tinh xảo trong từng chi tiết kiến trúc mà còn cảm nhận được bầu không khí linh thiêng và bình yên, nơi lưu giữ những câu chuyện lịch sử quý giá của vùng đất này.

25. Chùa Bổ Đà

Chùa Bổ Đà là một trong những điểm du lịch tâm linh nổi tiếng nhất miền Bắc, có lịch sử từ thời nhà Lý và được trùng tu dưới triều vua Lê Dụ Tông. Nằm ở phía Bắc chân núi Hương Hoàng, chùa mang kiến trúc độc đáo với những vật liệu như gạch nung và đất, cùng không gian u tịch, linh thiêng bao quanh bởi cây cối xanh tươi.

Khu di tích bao gồm nhiều hạng mục như chùa Tứ Ân, vườn tháp với 110 ngôi tháp cổ, là nơi an táng xá lị của 1214 tăng ni Phật tử. Chùa Bổ Đà còn nổi bật với bộ ván kinh Phật cổ nhất Việt Nam và được công nhận là Di tích lịch sử - kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia đặc biệt. Không chỉ thu hút khách tham quan nhờ vẻ đẹp kiến trúc, chùa còn là nơi gìn giữ nhiều giá trị văn hóa và lễ hội, khiến nơi đây trở thành điểm đến không thể bỏ qua khi khám phá Bắc Giang.

26. Di tích Lưu niệm Bác Hồ về thăm Cẩm Xuyên, xã Xuân Cẩm, huyện Hiệp Hòa

Di tích lưu niệm Bác Hồ về thăm Cẩm Xuyên tọa lạc bên bãi phù sa ven sông Cầu, nổi bật với vườn vải cổ thụ gần 100 năm tuổi. Nơi đây từng là khu đình Cẩm Xuyên, nơi diễn ra nhiều hoạt động của Ban Cán sự Đoàn cải cách vào tháng 02/1955.

Di tích Lưu niệm Bác Hồ về thăm Cẩm Xuyên, xã Xuân Cẩm, huyện Hiệp Hòa

Ngày 08/02/1955, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến làm việc và thăm bà con nông dân, đồng thời tham dự Hội nghị Tổng kết cải cách ruộng đất đợt II, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của cách mạng Việt Nam. Năm 2001, di tích được xếp hạng di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh.

Hiện nay, khu lưu niệm rộng 3.674,8 m² được xây dựng với nhà bia, sân vườn, cổng vào và tường bao, ghi dấu ấn lịch sử và lòng kính trọng của nhân dân đối với Bác Hồ.

Bài viết trên gợi ý 26 di tích lịch sử tại Bắc giang nhất định nên đến một lần để khám phá. Mong rằng, các di tích trên sẽ hữu ích cho bạn có một chuyến du lịch Bắc Giang thú vị!

Bắc Giang 718 lượt xem

Ngày cập nhật : 05/11/2024