Tháp Bà Po Nagar: Hành trình khám phá di sản văn hóa Chăm Pa

Tháp Bà Po Nagar ở Nha Trang là một quần thể di tích của người Chăm Pa đáng để trải nghiệm Hãy nghe Nguyễn Thế Dương (Quảng Ninh) một travel blogger nổi tiếng bật mí .

Quần thể Tháp Bà Po Nagar là một trong những điểm du lịch hấp dẫn nhất tại thành phố Nha Trang. Tại đây, bạn sẽ có cơ hội khám phá kiến trúc tuyệt vời của người Chăm cũng như tìm hiểu thêm về lịch sử của Vương quốc Champa – một đất nước hùng mạnh ở miền Trung Việt Nam từ thế kỷ 4 đến thế kỷ 17. Đây là một công trình nghệ thuật và kiến trúc vô cùng độc đáo của người Chăm cổ đại, đáng để trải nghiệm.

Tháp Bà Po Nagar ở Nha Trang là một quần thể di tích của người Chăm Pa, được xây dựng từ thế kỷ 7 đến thế kỷ 13. Vào thời kỳ đó, Vương quốc Champa là một quốc gia thịnh vượng và Ấn Độ giáo vẫn được tôn thờ như quốc giáo. Trong ngôn ngữ của người Chăm Pa, từ “Po Nagar” có nghĩa là "mẹ của đất nước".

Ngoài tên phổ biến Tháp Bà Po Nagar, nơi này còn được biết đến với các tên gọi khác như Tháp Yang Po Inu Nagar hoặc Tháp Yang Po Ana Gar vì được xây dựng để thờ cúng Nữ hoàng Po Ina Nagar của Vương quốc Champa. Nữ vương Po Ina Nagar (còn gọi là Yang Pô Nagara, Po Ana gar (ana trong tiếng Chăm Eđê, Jrai là giống Cái) hay Bà Đen mà người Việt gọi là Thiên Y Thánh Mẫu Ana) là vị nữ thần được tạo nên bởi áng mây trời và bọt biển, người tạo dựng ra Trái Đất, sản sinh gỗ quý, cây cối và lúa gạo.

Nguồn ảnh: Tác giả

Khi đến với thành phố biển xinh đẹp Nha Trang, Tháp Bà Po Nagar được coi là một điểm du lịch tâm linh hấp dẫn du khách. Ngôi đền nằm trên đỉnh một ngọn đồi nhỏ khoảng 50m so với mực nước biển ở cửa sông Cái và cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 2km về phía bắc.

Kiến trúc tổng thể của Tháp Bà Po Nagar bao gồm 3 tầng, đi từ dưới lên trên. Ở tầng thấp nhất nằm trên mặt đất bằng phẳng là cổng tháp hiện không còn tồn tại. Từ đây có bậc thang đá dẫn lên tầng giữa.

Tầng giữa, gọi là Mandapa (nghĩa là nhà khách, nhà nghỉ ngơi), nơi các tín đồ hành hương nghỉ ngơi và chuẩn bị lễ vật. Mandapa dài 20m, rộng 15m, bao gồm 4 hàng cột bát giác (gồm 10 cột lớn và 12 cột nhỏ). Trên thân các cột lớn có các lỗ mộng được chạm khắc sâu, đối xứng với các đỉnh của các cột nhỏ.

Nguồn ảnh: Tác giả

Tầng trên cùng là nơi các tháp tọa lạc. Các tháp được xây dựng theo phong cách Chăm, các viên gạch rất khít nhau mà không thấy chất kết dính. Tháp chính ở hàng trước khá lớn, cao khoảng 23m, là tháp Po Nagar. Tháp có 4 tầng, mỗi tầng có một cửa, một tượng thần và một con vật bằng đá. Bên trong là tượng nữ thần (cao 2,6m) được chạm khắc bằng đá cẩm thạch đen (trước đây là bằng trầm hương và hơn nữa là bằng vàng) ngồi trên bệ đá oai nghiêm hình hoa sen, tựa lưng vào một phiến đá lớn hình lá bồ đề. Đây là một kiệt tác của điêu khắc Chăm, kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật tạc tượng tròn và chạm nổi.

Trên đỉnh tháp, có tượng thần Shiva cưỡi trên lưng bò thần Nandin và các linh vật như thiên nga, dê, voi... Một điểm nhấn khác trong quần thể Tháp Bà Po Nagar Nha Trang là bia đá lâu đời với các dòng chữ tưởng niệm. Các bia đá này có giá trị văn hóa và lịch sử lớn, gắn liền với một cột mốc cụ thể trong lịch sử.

Nhiều du khách thường chọn đến Tháp Bà Po Nagar vào tháng ba âm lịch để dâng hương và cầu nguyện cho cuộc sống tốt đẹp. Ngoài ra, vào thời điểm đó, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm lễ hội Chăm lớn nhất của khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ.

Nguồn ảnh: Tác giả

Lễ hội này gắn liền với truyền thuyết thờ Thánh Mẫu Thiên Y Ana và diễn ra với nhiều hoạt động tín ngưỡng dân gian độc đáo như múa bóng, múa lân, nghe cầu nguyện cho hòa bình, và nhiều hoạt động khác.

Quần thể Tháp Bà Po Nagar là một điểm đến không thể bỏ qua khi bạn ghé thăm Nha Trang. Với kiến trúc độc đáo và bề dày lịch sử, nơi đây không chỉ mang lại cho du khách những hiểu biết sâu sắc về văn hóa Champa mà còn là một trải nghiệm tâm linh đặc biệt.