Hương vị mùa hè

Hè đến, bên cạnh bát canh cua mồng tơi, đĩa cà pháo ngon giòn... thì đến với Hải Phòng trong những ngày này, bạn sẽ thấy đĩa sứa đỏ tươi rói xuất hiện trong mâm cơm mỗi gia đình. Hãy nghe Nguyễn Thị Ánh (Hải Phòng) một travel blogger nổi tiếng bật mí .

Hằng năm, thành phố Hải Phòng đón hàng triệu lượt khách du lịch trong nước và quốc tế đến với những bãi biển xanh cát trắng, những ngọn núi hùng vĩ và những công trình kiến trúc độc đáo chốn tâm linh. Tuy nhiên, điều đặc biệt của Hải Phòng không chỉ nằm ở vẻ đẹp danh lam thắng cảnh mà còn gói gọn trong những thức quà ẩm thực của xứ Cảng. Đến với Hải Phòng vào khoảng từ tháng 3 đến tháng 6 hàng năm, bạn sẽ có cơ duyên được thưởng thức một món ăn đặc sản của người Hải Phòng, đó chính là sứa biển. Sứa được người dân nơi đây chế biến thành các món ăn khác nhau, nhưng có hai món bạn nhất định phải thử đó là sứa muối vẹt và nộm sứa.

1. Tinh hoa ẩm thực từ sứa muối vẹt của người Hải Phòng

Sứa là loài động vật thân mềm, không có xương và chứa hơn 80% là nước trong cơ thể. Sứa được đánh bắt chủ yếu ở các vùng biển lớn và phải được bảo quản cẩn thận để giữ được trong một thời gian nhất định do đặc tính cơ thể chúng chứa hầu như toàn là nước biển. Chính vì vậy để sứa có thể giữ được thời gian lâu hơn thì những người dân miền biển nghĩ ra cách muối sứa cùng với quả vẹt vừa để bảo quản sứa vừa giúp sứa tăng độ thơm ngon.

Đặc trưng của những ngày hè tại Hải Phòng (ảnh: sưu tầm)

Những ngày hè nắng nóng cũng là thời điểm sứa đang vào mùa, người ta có thể dễ dàng bắt gặp những con sứa tươi có màu đỏ bã trầu đã được muối sẵn bày bán ở mọi con phố hay khu chợ của thành phố. Những con sứa sau khi được đánh bắt trông như những cây nấm, phần mình sứa như ngọn nấm, còn những chiếc xúc tu bao xung quanh phần mình, trông hơi lạ mắt nhưng khi được chế biến sẽ tạo ra thành phẩm ăn một lần rồi nhớ mãi. Ngư dân sẽ rửa sứa nhiều lần nước và ngâm trong nước khoảng 10 tiếng cho bớt vị mặn của biển để khi muối lên độ mặn không lấn át hương vị tươi ngon.

Quả vẹt dùng để ngâm sứa thường xuất hiện hầu hết ở các vùng nước lợ, quả trước khi nấu có màu xanh nhưng sau khi được nấu chín sẽ chuyển sang màu đỏ. Nước nấu vẹt chính là nước dùng để ngâm sứa. Từ những con sứa trắng phau, sau khi ngâm nước vẹt qua khoảng 3-4 tuần là sứa chuyển sang đỏ bã trầu và có thể dùng được. Nếu có thời gian, bạn có thể ghé qua bất kì khu chợ hải sản nào vào thời gian này để mua sứa tươi và bắt đầu làm món sứa muối vẹt chấm mắm tôm- món ăn đặc trưng của người Hải Phòng mỗi mùa sứa đến. Món ăn này cũng được lan truyền rộng rãi qua các tỉnh thành khác như Thái Bình, Nam Định, Hà Nội thậm chí là các vùng miền khác trên cả nước bởi độ lạ miệng và ngon lành từ chính những con sứa quanh năm ở dưới biển sâu.

Món sứa đỏ tươi, thanh mát (ảnh: sưu tầm)

Ăn cùng với sứa đỏ thì bạn cần chuẩn bị thêm các nguyên liệu như đậu phụ rán, cùi dừa và các loại rau thơm ăn kèm như: tía tô, kinh giới, húng quế, mùi ta…Sứa mua về bạn chỉ cần rửa qua cho bớt chát rồi thả vào bát nước đá lạnh cho sứa được giòn và cắt lát vừa ăn. Đậu phụ chiên vàng cho thơm cùng cùi dừa đã được thái miếng dài chừng ngón tay út, dày khoảng 1cm. Món ăn này nghe có vẻ cầu kì nhưng thực chất chỉ tỉ mỉ ở khâu muối sứa cùng quả vẹt, còn sau khi chế biến xong lại hoàn toàn đơn giản mà bất cứ ai cũng có thể làm được. Tinh hoa của món ăn còn nằm ở bát mắm tôm làm dậy vị của sứa tươi. Mắm tôm bạn có thể pha theo sở thích của gia đình, nhưng phải chọn được loại mắm ngon, không quá nồng sau đó chỉ cần thêm chút chanh, một chút đường cùng vài lát ớt tươi là khuấy đều cho lên bọt và cùng thưởng thức món ăn đặc biệt này. Ngoài ra, ở Hải Phòng nếu bạn không ăn được mắm tôm thì vẫn sẽ có “ứng cử viên tiềm năng” đó là bỗng. Bỗng được nấu từ cà chua, tỏi, ớt, nước cốt dừa, rượu nếp, bột sắn. Bỗng dậy mùi thơm và có độ đặc sánh, là món chấm có thể thay thế mắm tôm nhưng không làm giảm đi độ ngon của sứa. Bạn chắc chắn sẽ phải trầm trồ bởi hương vị của món ăn này bởi nó có vị bùi béo của cùi dừa, thêm chút giòn giòn sần sật thi thoảng cảm nhận được vị chan chát của vẹt muối trong sứa tươi, có chút cay cay của lá kinh giới, thơm của lá húng quế và chút hăng hăng của lá tía tô kết hợp cùng lát đậu chiên nóng giòn, không quên chấm vào bát mắm tôm nức mũi hay bát bỗng nâu sánh mịn. Tất cả như đang hòa quyện vào nhau, làm bùng nổ vị giác, làm nên điều đặc biệt cho món ăn đơn giản mà say đắm lòng người.

2.  Thanh mát với món nộm sứa ngày hè

Bên cạnh món sứa đỏ muối vẹt vừa bắt mắt vừa lạ miệng thì nộm sứa với các loại rau củ cũng là một gợi ý cho bạn vào những ngày hè nóng nực. Để làm món nộm sứa rau củ thì bạn nên chọn loại sứa trắng có thể là sứa tươi hoặc sứa đóng túi. Cũng giống như sứa đỏ, sau khi mua về, bạn cũng rửa sạch cho bớt vị mặn và tanh của sứa sau đó thả vào tô nước lạnh cho sứa được giòn. Khác biệt của món ăn này nằm ở các nguyên liệu ăn kèm. Nhắc tới nộm sứa người ta nhớ ngay đến các loại rau củ như dưa chuột, cà rốt, xoài xanh cùng các loại rau thơm và gia vị nấu ăn như: húng quế, mùi ta, lạc rang, vừng và gia vị nấu ăn.

Các nguyên liệu chính của món nộm sứa (ảnh: sưu tầm)

Cách làm nộm sứa cũng vô cùng đơn giản, các loại rau củ bạn đem nạo sợi và bóp cùng chút muối cho mềm sau đó rửa sạch và vắt khô kiệt nước. Thông thường món nộm này cũng không yêu cầu bắt buộc phải có loại rau củ nào, mà bạn có thể gia giảm để phù hợp với khẩu vị gia đình. Lạc và vừng đem rang thơm. Các loại rau thơm cắt nhỏ. Tiếp đến là công đoạn pha nước mắm trộn nộm, bao gồm nước mắm, chanh, đường, ớt, tỏi. Cuối cùng là cho tất cả các nguyên liệu vào vào với nhau và chan nước mắm trộn đều lên, không quên rắc thêm rau thơm cùng lạc và vừng rang để trang trí món ăn thêm bắt mắt.Vậy là món nộm sứa rau củ đủ sắc màu đã hoàn thành. Ở một số vùng miền, người ta còn ăn nộm sứa cùng bánh phồng tôm hoặc bánh đa nướng để làm tăng độ béo ngậy của món ăn. Gắp một miếng nộm và thưởng thức thành quả, bạn sẽ bất ngờ bởi độ giòn của sứa, độ ngọt của rau củ, thơm béo của lạc, kết hợp cùng nước mắm chua ngọt thì xứng đáng là món ăn quốc dân trong hè này rồi. Món ăn này không chỉ ngon, dễ làm mà còn chứa nhiều chất dinh dưỡng từ rau củ quả tươi, chất đạm từ sứa và chất béo từ vừng lạc. Một bữa cơm ngày hè, thêm một đĩa nộm sứa thanh mát, một đĩa sứa muối vẹt cuốn cùng rau thơm, thêm một tô canh cua mồng tơi và một bát cà pháo muối thì cái nóng ngoài kia vẫn không là gì so gì với những món ăn chất lượng cùng gia đình. Vậy mới nói, người Hải Phòng không chỉ giỏi trong phát triển kinh tế mà còn vô cùng sáng tạo trong những món ăn thường ngày, từ chính nguồn hải sản tươi ngon của biển cả làm nên những đặc sản phố phường, hấp dẫn bao thực khách đến thưởng thức.

Nộm sứa dai giòn sần sật (ảnh: sưu tầm)

Nếu đã quá ngán với các món từ thịt heo hay thịt gà và muốn đổi gió theo một món ăn hấp dẫn và lạ miệng hơn thì bạn có thể tự tay làm những món ăn từ sứa cho những người thân yêu thưởng thức, đảm bảo chỉ cần ăn một miếng thôi, dư vị của món ăn đọng lại trong bạn sẽ khiến bạn ấn tượng mãi. Các món sứa như sứa muối vẹt hay nộm sứa, gỏi sứa cũng đã trở thành món ăn đặc trưng của người Hải Phòng mỗi dịp hè về. Bên cạnh bánh đa cua, bún cá cay hay bánh mì cay thì sứa muối vẹt chấm mắm tôm hoặc dấm bỗng chính là một gợi ý ‘hay ho” cho các bạn có ý định ghé Thành phố Hoa phượng đỏ vào thời điểm này. Còn chần chờ gì mà không lên kế hoạch về một chuyến foodtour khám phá ẩm thực Hải Phòng và thưởng thức ngay các món sứa vô cùng hấp dẫn tại nơi đây thôi nào!

Nguyễn Thị Ánh (Hải Phòng)